1Nezuva iro, Jesu wakabuda mumba akagara pasi pagungwa.
1撒种的比喻（可4:1-9；路8:4-8）
2Uye zvaunga zvikuru zvakaungana kwaari, kusvikira apinda muchikepe akagara pasi; nechaunga chose chakamira pamahombekombe.
2有很多人聚集到他那里。于是，他上船坐下来，众人都站在岸上。
3Ndokutaura zvinhu zvizhinji kwavari nemifananidzo, achiti: Tarirai, mukushi wakabuda kunokusha.
3他用比喻对众人讲了许多事，说：“有一个撒种的出去撒种。
4Zvino pakukusha kwake, imwe mbeu yakawira kurutivi rwenzira; shiri dzikasvika dzikaidya.
4撒的时候，有的落在路旁，小鸟飞来就吃掉了。
5Imwe ikawira panzvimbo dzine mabwe, payakange iisina ivhu zhinji; ikamera pakarepo, nekuti pakange pasina kudzika kwevhu.
5有的落在泥土不多的石地上，因为泥土不深，很快就长起来。
6Kuzoti zuva rabuda, yakapiswa, uye nekuti yakange isina mudzi, yakasvava.
6但太阳一出来，就把它晒干，又因为没有根就枯萎了。
7Asi imwe yakawira pamhinzwa; mhinzwa ikakura, ikaivhunga.
7有的落在荆棘里，荆棘长大了，就把它挤住。
8Asi imwe yakawira muvhu rakanaka, ikabereka chibereko, imwe zana, imwe makumi matanhatu, imwe makumi matatu.
8有的落在好土里，结出果实，有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的。
9Une nzeve dzekunzwa, ngaanzwe.
9有耳的，就应当听。”
10Zvino vadzidzi vakasvika, vakati kwaari: Munotaurirei kwavari nemifananidzo?
10用比喻的目的（可4:10-12；路8:9-10，10:23-24）门徒上前问耶稣：“你对他们讲话，为什么用比喻呢？”
11Akapindura akati kwavari: Nekuti kwakapiwa kwamuri kuziva zvakavanzika zveushe hwekumatenga, asi kwavari hakuna kupiwa.
11他回答：“天国的奥秘，只给你们知道，却不给他们知道。
12Nekuti ani nani unazvo uchapiwa, uye uchava nezvakawanda; asi ani nani usina uchatorerwa kunyange nezvaanazvo.
12因为凡是有的，还要给他，他就充足有余；凡是没有的，就连他有什么也要拿去。
13Naizvozvo ndinotaura kwavari nemifananidzo, kuti vachiona, havaoni; uye vachinzwa havanzwi, uye havanzwisisi.
13因此，我用比喻对他们讲话，因为他们看却看不见，听也听不到，也不明白。
14Uye kwavari kwakazadziswa chiporofita chaIsaya chinoti: Nekunzwa muchanzwa, asi hamungatongonzwisisi; nekuona muchaona, asi hamungatongoonesesi.
14以赛亚的预言，正应验在他们身上，他说：‘你们听是听见了，总是不明白；看是看见了，总是不领悟。
15Nekuti moyo wevanhu ava wava mukukutu, uye vanonzwa nenzeve nemutsutsuru, nemeso avo vakaatsinzina; zvichida vangaona nemeso, nekunzwa nenzeve, uye vanzwisise nemoyo, uye vatendeuke, ndigovaporesa.
15因为这人民的心思迟钝，用不灵的耳朵去听，又闭上了眼睛；免得自己眼睛看见，耳朵听见，心里明白，回转过来，我就医好他们。’
16Asi akaropafadzwa meso enyu, nekuti anoona; nenzeve dzenyu, nekuti dzinonzwa.
16“你们的眼睛是有福的，因为可以看见；你们的耳朵是有福的，因为可以听见。
17Nekuti zvirokwazvo ndinoti kwamuri: Vaporofita nevakarurama vazhinji vakange vachishuva kuona zvamunoona, asi havana kuzviona; nekunzwa zvamunonzwa, asi havana kunzwa.
17我实在告诉你们，曾经有许多先知和义人想看你们所看见的，却没有看到，想听你们所听见的，却没有听到。
18Naizvozvo imwi inzwai mufananidzo wemukushi.
18解释撒种的比喻（可4:13-20；路8:11-15）“所以你们要听这撒种人的比喻。
19Umwe neumwe unonzwa shoko reushe asi asinganzwisisi, wakaipa unosvika ndokubvuta chakakushwa mumoyo make. Uyu ndiye wakakushwa kurutivi rwenzira.
19凡是听了天国的道却不明白的，那恶者就来把撒在他心中的夺去。这就是撒在路旁的。
20Asi wakakushwa panzvimbo dzine mabwe, ndiye unonzwa shoko ndokurigamuchira pakarepo nemufaro;
20那撒在石地上的，就是人听了道，立刻欢欢喜喜地接受，
21asi haana mudzi maari, asi unogara kwenguva, nekuti kana dambudziko nekushushwa zvichiuya nekuda kweshoko, pakarepo unogumburwa.
21可是他里面没有根，只是暂时的；一旦为道遭遇患难，受到迫害，就立刻跌倒了。
22Uye wakakushwa pamhinzwa, ndiye unonzwa shoko, asi kufunganya kwenyika ino nekunyengera kwefuma zvinovhunga shoko, rikava risingabereki.
22那撒在荆棘里的，就是人听了道，有今世的忧虑和财富的迷惑把道挤住，结不出果实来。
23Asi wakakushwa muvhu rakanaka, ndiye unonzwa shoko akanzwisisa, unoberekawo zvibereko, achiita, umwe zana, umwe makumi matanhatu, umwe makumi matatu.
23那撒在好土里的，就是人听了道，又明白了，结出果实来，有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的。”
24Wakaisa pamberi pavo umwe mufananidzo, achiti: Ushe hwekumatenga hunofananidzwa nemunhu wakakusha mbeu yakanaka mumunda make.
24稗子的比喻耶稣对他们另外讲了一个比喻，说：“天国好像人把好的种子撒在田里。
25Asi vanhu vakati vavete, muvengi wake wakauya, akakusha mashawi pakati pezviyo, akaenda.
25人们睡了的时候，他的仇敌来把稗子撒在麦子中间，就走了。
26Asi chipande chakati chamera nekubereka, zvino mashawi akaonekwawo.
26到了发苗吐穗的时候，稗子也显出来。
27Zvino varanda vemwene weimba vakaswedera vakati kwaari: Ishe, hamuna kukusha mbeu yakanaka mumunda wenyu here? Zvino wawanepi mashawi?
27仆人都前来问家主：‘主人，你不是把好的种子撒在田里吗？那些稗子是从哪里来的呢？’
28Akati kwavari: Muvengi waita izvi. Varanda vakati kwaari: Munoda kuti tindoaunganidza here?
28他回答：‘这是仇敌所作的。’仆人问他：‘你要我们去拔掉它吗？’
29Asi wakati: Kwete, zvimwe kana muchiunganidza mashawi, mungadzura zviyowo nawo.
29他说：‘不用，因为拔稗子的时候，恐怕也把麦子连根拔出来。
30Regai zvikure pamwe zviri zviviri kusvikira pakukohwa; zvino nenguva yekukohwa ndichati kuvakohwi: Unganidzai pakutanga mashawi, muasunge mwanda kuti muapise; asi muunganidze zviyo mudura rangu.
30收割之前，让它们一同生长。到了收割的时候，我会吩咐收割的工人先拔掉稗子，捆起来，留着焚烧，却要把麦子收进我的仓里。’”
31Wakaisa pamberi pavo umwe mufananidzo achiti: Ushe hwekumatenga hwakafanana netsanga yemasitadha*, munhu yaanotora akaidzvara mumunda make.
31芥菜种和面酵的比喻（可4:30-32；路13:18-21）耶稣又对他们讲了另外一个比喻，说：“天国好像一粒芥菜种，人拿去把它种在田里。
32Iyo iduku zvirokwazvo pambeu dzose, asi kana yakura ihuru pamiriwo, inoita muti, zvekuti shiri dzekudenga dzinouya dzichivaka matendere pamatavi awo.
32它是种子中最小的，但长大了，却比其他的蔬菜都大，成为一棵树，甚至天空的飞鸟也来在它的枝头搭窝。”
33Akataura umwe mufananidzo kwavari akati: Ushe hwekumatenga hwakafanana nembiriso, mukadzi yaakatora, akaiisa muzviyero zvitatu zveupfu kusvikira hwose hwaviriswa.
33他对他们讲了另一个比喻：“天国好像面酵，妇女拿去放在三斗面里，直到全团发起来。”
34Izvi zvinhu zvose Jesu wakaudza zvaunga nemifananidzo, uye pasina mufananidzo haana kutaura kwavari;
34解释稗子的比喻耶稣用比喻向群众讲了这一切，他所讲的，没有不用比喻的。
35kuti chizadziswe chakarehwa nemuporofita, achiti: Ndichazarura muromo wangu nemifananidzo; ndichataura zvinhu zvakange zvakavanzika kubva pamavambo enyika.
35这就应验了先知所说的：“我要开口用比喻，把创世以来隐秘的事说出来。”
36Zvino Jesu wakati arega zvaunga zvichienda, akapinda mumba; vadzidzi vake vakaswedera kwaari, vachiti: Tidudzirei mufananidzo wemashawi emunda.
36耶稣离开群众，进到屋里，门徒前来问他：“请你给我们解释田里稗子的比喻。”
37Akapindura akati kwavari: Unokusha mbeu yakanaka Mwanakomana wemunhu;
37他回答：“那撒好种子的是人子，
38uye munda inyika; nembeu yakanaka, ndivo vanakomana veushe; asi mashawi vanakomana vewakaipa.
38田就是世界，好种子就是属天国的人，稗子就是属那恶者的人，
39Muvengi wakaakusha ndidhiabhorosi; kukohwa kuguma kwenyika; nevakohwi vatumwa.
39撒稗子的仇敌是魔鬼，收割的时候是这世代的终结，收割的工人是天使。
40Naizvozvo mashawi sezvaanounganidzwa achipiswa mumoto, zvichava saizvozvo pakuguma kwenyika ino.
40稗子怎样被拔掉用火焚烧，在这世代终结的时候，也是一样。
41Mwanakomana wemunhu uchatuma vatumwa vake, vagounganidza kubva muushe hwake zvigumbuso zvose nevanoita zvakaipa;
41那时，人子要差派他的使者，把一切使人犯罪的事和不法之徒，从他的国中拔掉，
42zvino vachavakandira muvira remoto; ipapo pachava nekuchema nekugeda-geda kwemeno.
42丢进火炉，在那里必要哀哭切齿。
43Ipapo vakarurama vachapenya sezuva muushe hwaBaba vavo. Une nzeve dzekunzwa, ngaanzwe.
43那时，义人在他们父的国中，要像太阳一样的照耀。有耳的，就应当听。
44Zvekare ushe hwekumatenga hwakafanana nefuma yakavigwa mumunda, inoti kana munhu aiwana, unoiviga; zvino nemufaro wake unoenda akanotengesa zvose zvaanazvo akatenga munda uwoyo.
44其他的比喻“天国好像藏在田里的宝贝，有人发现了，就把它藏起来，高高兴兴地离去，变卖了他的一切，来买那田地。
45Zvekare ushe hwekumatenga hwakafanana nemushambadziri unotsvaka maparera* akanaka;
45“天国好像一个商人，搜罗宝贵的珍珠。
46akati awana parera rimwe rine mutengo mukuru, akaenda akanotengesa zvose zvaakange anazvo, akaritenga.
46他发现了一颗极贵重的珍珠，就离去，变卖了他的一切，来买那颗珍珠。
47Zvekare ushe hwekumatenga hwakafananawo nemumbure unokandirwa mugungwa, ukaunganidza marudzi ose ehove.
47“天国又好像一个网，撒在海里，网到各样的鱼。
48Iwo kana wazara, vanoukwevera pamahombekombe, vogara pasi, vounganidzira dzakanaka mumidziyo, asi dzakaipa vanodzirashira kunze.
48网满了之后，人就把网拉上岸，坐下来把好的拣出，收藏起来，不好的就丢在外面。
49Zvichava saizvozvo pakuguma kwenyika; vatumwa vachabuda, vachaparadzanisa vakaipa kubva pakati pevakarurama,
49这世代终结的时候，也是一样。那时天使要出去，把恶人从义人中分别出来。
50uye vachavakandira muvira remoto; ipapo pachava nekuchema nekugeda-geda kwemeno.
50丢进火炉，在那里必要哀哭切齿。
51Jesu akati kwavari: Manzwisisa izvi zvose here? Vakati kwaari: Hongu Ishe.
51“这一切你们明白吗？”他们回答：“明白。”
52Zvino akati kwavari: Naizvozvo munyori umwe neumwe wakadzidziswa zveushe hwekumatenga wakafanana nemunhu, mwene weimba, unobudisa zvinhu zvitsva nezvisharu pafuma yake.
52耶稣说：“所以，每一个作天国门徒的经学家，就像家主从宝库中拿出新和旧的东西来。”
53Zvino zvakaitika kuti Jesu apedza mifananidzo iyi wakabvapo.
53耶稣在本乡遭人厌弃（可6:1-6。参路4:16-30）耶稣讲完了这些比喻，就离开那地方。
54Uye wakati asvika kunyika yekwake akavadzidzisa musinagoge ravo, kusvikira vashamisika vakati: Kunobvepi kuchenjera uku nemabasa esimba?
54他回到自己的家乡，在会堂里教导人，众人都惊奇，说：“这个人的智慧和能力是从哪里来的呢？
55Uyu haazi mwanakomana wemuvezi here? Ko mai vake havanzi Maria here, nevanin'ina vake Jakobho naJose naSimoni naJudhasi here?
55他不是木匠的儿子吗？他母亲不是马利亚，他弟弟不是雅各、约瑟、西门和犹大吗？
56Nehanzvadzi dzake hadzisi nesu dzose here? Ko zvinobvepi zvinhu izvozvi zvose.
56他妹妹不是都在我们这里吗？他这一切是从哪里来的呢？”
57Vakagumbuswa naye. Asi Jesu akati kwavari: Muporofita haavi usina kukudzwa kunze kwemunyika yekwake nemumba make.
57他们就厌弃耶稣。耶稣对他们说：“先知除了在本乡本家之外，没有不受人尊敬的。”
58Uye haana kuita mabasa esimba mazhinji ipapo nekuda kwekusatenda kwavo.
58因为他们不信，他就不在那里多行神迹了。