1Usazvirumbidza pamusoro pezuva ramangwana; nekuti hauzivi chaungavigirwa nezuva rimwe.
1あすのことを誇ってはならない、一日のうちに何がおこるかを知ることができないからだ。
2Mumwe ngaakurumbidze, urege kuva muromo wako; Ngaave mweni, irege kuva miromo yako.
2自分の口をもって自らをほめることなく、他人にほめさせよ。自分のくちびるをもってせず、ほかの人にあなたをほめさせよ。
3Ibwe rinorema, uye jecha rinorema; Asi kutsamwa kwebenzi kunokurira zvose nokurema.
3石は重く、砂も軽くはない、しかし愚かな者の怒りはこの二つよりも重い。
4Hasha dzinokuvadza, uye kutsamwa kunokukura; Asi ndiani angamira pamberi pegodo.
4憤りはむごく、怒りははげしい、しかしねたみの前には、だれが立ちえよう。
5Kurairwa pachena kunopfuura Rudo rwakavanzwa.
5あからさまに戒めるのは、ひそかに愛するのにまさる。
6Mavanga anotemwa neshamwari angatendwa, Asi kutsvoda komuvengi kunonyengedza.
6愛する者が傷つけるのは、まことからであり、あだの口づけするのは偽りからである。
7Mweya wakaguta unotsika pasi musvi wouchi; Asi mweya une nzara unoti zvose zvinozipa kunyange zvichivava.
7飽いている者は蜂蜜をも踏みつける、しかし飢えた者には苦い物でさえ、みな甘い。
8Seshiri inoburuka ichienda kure nedendere rayo, Ndizvo zvakaita munhu anofamba-famba kure napaanogara.
8その家を離れてさまよう人は、巣を離れてさまよう鳥のようだ。
9Mafuta nezvinonhuhwira zvinofadza moyo; Ndizvo zvinoitawo kunaka koushamwari hwomunhu kunobva pakuyanana kwemweya.
9油と香とは人の心を喜ばせる、しかし魂は悩みによって裂かれる。
10Usasiya shamwari yako neshamwari yababa vako; Usaenda kumba komunin'ina wako nezuva renhamo yako; Wokwako, ari pedo, anopfuura munin'ina uri kure,
10あなたの友、あなたの父の友を捨てるな、あなたが悩みにあう日には兄弟の家に行くな、近い隣り人は遠くにいる兄弟にまさる。
11Mwanakomana wangu, iva wakachenjera, ufadze moyo wangu; Kuti ndigone kupindura anondishora.
11わが子よ、知恵を得て、わたしの心を喜ばせよ、そうすればわたしをそしる者に答えることができる。
12Munhu akangwara anoona zvakaipa, ndokuvanda; Asi vasina mano vanopfuura havo, ndokuwira munjodzi.
12賢い者は災を見て自ら避け、思慮のない者は進んでいって、罰をうける。
13Munhu anozviita rubatso kumutorwa, umutorere nguvo yake; Umuite rubatso iye akazviita rubatso kumukadzi wokumwe.
13人のために保証する者からは、まずその着物をとれ、他人のために保証をする者をば抵当に取れ。
14Anoropafadza shamwari yake nenzwi guru, achifumira mangwanani, Achanzi wakatukwa pamusoro pazvo.
14朝はやく起きて大声にその隣り人を祝すれば、かえってのろいと見なされよう。
15Kudonha kusingaperi pazuva remvura zhinji Nomukadzi anokakavara, zvakafanana.
15雨の降る日に雨漏りの絶えないのと、争い好きな女とは同じだ。
16Anoda kumudzivisa, anodzidzisa mhepo; Ruoko rwake rworudyi rwakabata mafuta.
16この女を制するのは風を制するのとおなじく、右の手に油をつかむのとおなじだ。
17Simbi inorodza simbi; Saizvozvo munhu anorodza chiso cheshamwari yake.
17鉄は鉄をとぐ、そのように人はその友の顔をとぐ。
18Ani naani anochengeta muonde, achadya zvibereko zvawo; Anochengeta tenzi wake, achakudzwa.
18いちじくの木を守る者はその実を食べる、主人を尊ぶ者は誉を得る。
19Chiso sezvachinotarisana nechiso mumvura, Saizvozvo moyo womunhu unotarisana nomunhu.
19水にうつせば顔と顔とが応じるように、人の心はその人をうつす。
20Sheori neAbhadhoni hazvitongoguti; Nameso omunhu haaguti.
20陰府と滅びとは飽くことなく、人の目もまた飽くことがない。
21Hari yokunyausa ndeyesirivha, nevira nderendarama; Saizvozvo munhu anozikamwa nezvaanofarira.
21るつぼによって銀をためし、炉によって金をためす、人はその称賛によってためされる。
22Kunyange ukatswa benzi muduri nomutswi pakati pezviyo zvinotswiwa, Hupenzi hwaro hahungabvi kwariri.
22愚かな者をうすに入れ、きねをもって、麦と共にこれをついても、その愚かさは去ることがない。
23Shingaira uzive chimiro chamakwai ako; Uchengete zvakanaka mapoka ako.
23あなたの羊の状態をよく知り、あなたの群れに心をとめよ。
24nekuti fuma haigari nokusingaperi; Ko korona inogara kusvikira kumarudzi ose here?
24富はいつまでも続くものではない、どうして位が末代までも保つであろうか。
25Uswa hunoenda bumhudza ndokubuda, Nemiriwo yamakomo inovunganidzwa.
25草が刈り取られ、新しい芽がのび、山の牧草も集められると、
26Makwayana anokuvigira zvokufuka zvako, Uye mbudzi ndiwo mutengo weminda.
26小羊はあなたの衣料を出し、やぎは畑を買う価となり、やぎの乳は多くて、あなたと、あなたの家のものの食物となり、おとめらを養うのにじゅうぶんである。
27Mukaka wembudzi ucharingana zvokudya zvako, nezvokudya zveimba yako, Nokuraramisa varandasikana vako.
27やぎの乳は多くて、あなたと、あなたの家のものの食物となり、おとめらを養うのにじゅうぶんである。