Shona

Spanish: Reina Valera (1909)

Proverbs

24

1Usagodora vanhu vakaipa; Usashuva kuva pakati pavo.
1NO tengas envidia de los hombres malos, Ni desees estar con ellos:
2nekuti moyo yavo inorangarira kuparadza; Nemiromo yavo inotaura zvakashata.
2Porque su corazón piensa en robar, E iniquidad hablan sus labios.
3Imba inovakwa nouchenjeri; Inosimbiswa nenjere.
3Con sabiduría se edificará la casa, Y con prudencia se afirmará;
4Nezivo dzimba dzomukati dzinozadzwa Nefuma yose inokosha inofadza.
4Y con ciencia se henchirán las cámaras De todo bien preciado y agradable.
5Munhu akachenjera ane simba; Zvirokwazvo, munhu wezivo anowedzera simba
5El hombre sabio es fuerte; Y de pujante vigor el hombre docto.
6nekuti anofanira kurwa pfumo amborairirwa nouchenjeri; Asi kuna varairiri vazhinji ndiko kune ruponeso.
6Porque con ingenio harás la guerra: Y la salud está en la multitud de consejeros.
7Uchenjeri hahusvikirwi nebenzi; Harishamisi muromo waro padare.
7Alta está para el insensato la sabiduría: En la puerta no abrirá él su boca.
8Anorangarira kuita zvakaipa, Achanzi navanhu mwene wezvakashata.
8Al que piensa mal hacer Le llamarán hombre de malos pensamientos.
9Mufungo woupenzi zvivi; Mudadi anonyangadza vanhu.
9El pensamiento del necio es pecado: Y abominación á los hombres el escarnecedor.
10Kana ukapera simba nezuva rokutambudzika, Simba rako ishoma.
10Si fueres flojo en el día de trabajo, Tu fuerza será reducida.
11Rwira vanoiswa kurufu; Novourawa usarega kuvadzosa.
11Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, Y los que son llevados al degolladero;
12Kana ukati, Tarira, hatina kuzviziva; Ko iye anoidza moyo, haazvioni here? Naiye anochengeta mweya wako, haazvizivi here? Ko iye haangadzoaeri mumwe nomumwe zvakaenzana nebasa rake here?
12Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿No lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, Y dará al hombre según sus obras.
13Mwanakomana wangu, idya uchi, nekuti hwakanaka; Nomusvi unozipa pamukamwa wako.
13Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, Y del panal dulce á tu paladar:
14Uchaona kuti ndizvo zvichaita uchenjeri kumweya wako; Kana wahuwana, mubayiro uchavapo, Nezvawakatarira hazvingaparadzwi.
14Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: Si la hallares tendrá recompensa, Y al fin tu esperanza no será cortada.
15Iwe munhu akaipa, usavandira panogara wakarurama; Usaparadza paanozorora.
15Oh impío, no aceches la tienda del justo, No saquees su cámara;
16nekuti munhu akarurama angawa kanomwe, achisimukazve; Asi vakaipa vanowisirwa pasi nenjodzi.
16Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; Mas los impíos caerán en el mal.
17Usafarisisa kana muvengi wako achiwa; Kana achiwisirwa pasi, moyo wako ngaurege kufara.
17Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; Y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:
18Kuti Jehovha arege kuzviona, zvisamufadza, Akazodzora kutsamwa kwake kwaari.
18Porque Jehová no lo mire, y le desagrade, Y aparte de sobre él su enojo.
19Usatsamwa nokuda kwavaiti vezvakaipa; Uye usagodora vakaipa.
19No te entrometas con los malignos, Ni tengas envidia de los impíos;
20nekuti munhu akaipa haana mubayiro; Mwenje wakaipa uchadzimwa.
20Porque para el malo no habrá buen fin, Y la candela de los impíos será apagada.
21Mwanakomana wangu, itya Jehovha namambo; Usafambidzana navanongoshanduka shanduka.
21Teme á Jehová, hijo mío, y al rey; No te entrometas con los veleidosos:
22nekuti nhamo yavo ichamuka pakarepo; Nokuguma kwamakore avo, ndiani achazviziva?
22Porque su quebrantamiento se levantará de repente; Y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?
23Zvirevo izviwo zvakabva kuna vakachenjera, Kutsaura vanhu pakutonga hazvina kunaka
23También estas cosas pertenecen á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.
24Anoti kune wakaipa, Akarurama, Vanhu vachamutuka, nendudzi dzichamusema.
24El que dijere al malo, Justo eres, Los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:
25Asi vanomuraira, vachaitirwa zvakanaka; ropafadzo yakanaka ichauya pamusoro pavo.
25Mas los que lo reprenden, serán agradables, Y sobre ellos vendrá bendición de bien.
26Anopindura namashoko akarurama, unotsvoda nemiromo.
26Besados serán los labios Del que responde palabras rectas.
27Gadzira basa rako kunze, Uzvigadzirire iro pamunda; Pashure ugovaka imba yako.
27Apresta tu obra de afuera, Y disponla en tu heredad; Y después edificarás tu casa.
28Usava chapupu chinopomera wokwako asina mhosva; Usanyengedzera nemiromo yako.
28No seas sin causa testigo contra tu prójimo; Y no lisonjees con tus labios.
29Usati, Sezvaakandiitira, ndizvo zvandichamuitirawo; Ndicharipira munhu sezvaakaita iye.
29No digas: Como me hizo, así le haré; Daré el pago al hombre según su obra.
30Ndakapfuura napamunda wesimbe, Napamunda wemizambiringa womunhu anoshaiwa njere;
30Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, Y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;
31Tarirai, akanga angomera mhinzwa chete; Munda wose wakange wakafukidzwa norukato, Norusvingo rwawo rwamabwe rwakanga rwakoromoka.
31Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, Ortigas habían ya cubierto su haz, Y su cerca de piedra estaba ya destruída.
32Ipapo ndakacherekedza, ndikanatsofunga; Ndakaona, ndikadzidziswa.
32Y yo miré, y púse lo en mi corazón: Vi lo, y tomé consejo.
33Kumbovata zvishomanene, kumbotsumwaira zvishomanene, Kumbofungatira maoko zvishomanene, ndizorore;
33Un poco de sueño, cabeceando otro poco, Poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
34Saizvozvo urombo hwako huchasvika segororo, Nokushaiwa kwako somunhu akashonga nhumbi dzokurwa.
34Así vendrá como caminante tu necesidad, Y tu pobreza como hombre de escudo.