1EL vino es escarnecedor, la cerveza alborotadora; Y cualquiera que por ello errare, no será sabio.
1شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می دارد و مشروب باعث جنگ و دعوا می شود. کسانی که خود را به مشروب معتاد می کنند، احمق اند.
2Como bramido de cachorro de león es el terror del rey: El que lo hace enfurecerse, peca contra su alma.
2غضب پادشاه مثل غرش شیر است. هر کسی که خشم او را برانگیزاند، جان خود را به خطر می اندازد.
3Honra es del hombre dejarse de contienda: Mas todo insensato se envolverá en ella.
3اجتناب از نزاع برای انسان عزت می آورد. فقط آدم های احمق هستند که نزاع برپا می کنند.
4El perezoso no ara á causa del invierno; Pedirá pues en la siega, y no hallará.
4شخص تنبل به موقع زمین خود را قلبه نمی کند، بنابراین، در هنگام برداشت محصول هر چه می پالد، چیزی نمی یابد.
5Como aguas profundas es el consejo en el corazón del hombre: Mas el hombre entendido lo alcanzará.
5نیت انسان در عمق دل مشورت دهنده مانند آب در تۀ چاه است و شخص عاقل آن را بیرون می کشد.
6Muchos hombres publican cada uno su liberalidad: Mas hombre de verdad, ¿quién lo hallará?
6بسا اشخاص ادعا می کنند که باوفا هستند، اما چه کسی می تواند شخصی را پیدا کند که واقعاً باوفا باشد؟
7El justo que camina en su integridad, Bienaventurados serán sus hijos después de él.
7فرزندان شخص صادق و راستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.
8El rey que se sienta en el trono de juicio, Con su mirar disipa todo mal.
8پادشاهی که بر مسند قضاوت می نشیند، بدقت جوانب امر را می سنجد و حق را از باطل تشخیص می دهد.
9¿Quién podrá decir: Yo he limpiado mi corazón, Limpio estoy de mi pecado?
9چه کسی می تواند بگوید که او دل خود را پاک نگهداشته است و از گناه مبرا می باشد؟
10Doble pesa y doble medida, Abominación son á Jehová ambas cosas.
10خداوند از کسانی که در معامله از اوزان و پیمانه های تقلبی استفاده می کنند، متنفر است.
11Aun el muchacho es conocido por sus hechos, Si su obra fuere limpia y recta.
11حتی کودکی را می توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه را انجام می دهد، پاک و راست است یا نه.
12El oído que oye, y el ojo que ve, Ambas cosas ha igualmente hecho Jehová.
12گوش شنوا و چشم بینا، هر دو عطیۀ خداوند هستند.
13No ames el sueño, porque no te empobrezcas; Abre tus ojos, y te hartarás de pan.
13اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می گردی؛ پس بیدار باش تا سیر شوی.
14El que compra dice: Malo es, malo es: Mas en apartándose, se alaba.
14خریدار به جنس می نگرد و می گوید: «بد است!» اما وقتی آن را خرید، از آن تعریف می کند.
15Hay oro y multitud de piedras preciosas: Mas los labios sabios son vaso precioso.
15سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.
16Quítale su ropa al que salió por fiador del extraño; Y tómale prenda al que fía la extraña.
16از کسی که پیش تو ضامن شخص بیگانه می شود، گرو بگیر.
17Sabroso es al hombre el pan de mentira; Mas después su boca será llena de cascajo.
17نانی که از راه فریبکاری به دست می آید، لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می کند.
18Los pensamientos con el consejo se ordenan: Y con industria se hace la guerra.
18نقشه هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.
19El que descubre el secreto, en chismes anda: No te entrometas, pues, con el que lisonjea con sus labios.
19شخص سخن چین رازها را فاش می کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.
20El que maldice á su padre ó á su madre, Su lámpara será apagada en oscuridad tenebrosa.
20چراغ زندگی کسی که والدین خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.
21La herencia adquirida de priesa al principio, Aun su postrimería no será bendita.
21مالی که به آسانی به دست آمده باشد، برکتی نخواهد داشت.
22No digas, yo me vengaré; Espera á Jehová, y él te salvará.
22بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند کاری کند.
23Abominación son á Jehová las pesas dobles; Y el peso falso no es bueno.
23خداوند از اشخاصی که در معامله از ترازو و اوزان تقلبی کار می گیرند، متنفر است.
24De Jehová son los pasos del hombre: ¿Cómo pues entenderá el hombre su camino?
24خداوند راه زندگی ما را تعیین می کند، پس انسان چگونه می تواند بفهمد که راه زندگی او به کجا خاتمه می یابد؟
25Lazo es al hombre el devorar lo santo, Y andar pesquisando después de los votos.
25هرگز ناسنجیده قولی به خدا مده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.
26El rey sabio esparce los impíos. Y sobre ellos hace tornar la rueda.
26پادشاه دانا مردم بدکار را تشخیص می دهد و آن ها را شدیداً مجازات می کند.
27Candela de Jehová es el alma del hombre, Que escudriña lo secreto del vientre.
27وجدان انسان به منزلۀ چراغ خداوند است که تمام رازهای پنهانی او را آشکار می سازد.
28Misericordia y verdad guardan al rey; Y con clemencia sustenta su trono.
28اگر پادشاه مهربان و راستکار باشد، سلطنتش پایدار می ماند.
29La gloria de los jóvenes es su fortaleza, Y la hermosura de los viejos la vejez.
29جلال و شکوه جوانان، قوت آن ها است و عزت پیران موی سفید آن ها.تجربه های تلخ، از بدی پاک می کند و عمق دل را طاهر می سازد.
30Las señales de las heridas son medicina para lo malo: Y las llagas llegan á lo más secreto del vientre.
30تجربه های تلخ، از بدی پاک می کند و عمق دل را طاهر می سازد.