Zarma

聖經新譯本

Proverbs

16

1 Bine saawarey ya boro wane yaŋ no, Amma me tuyaŋo, Rabbi do no a ga fun.
1所作所謀交託 神就必成立心裡的籌劃在於人,舌頭的應對卻出於耶和華。
2 Boro fondey kulu gonda hananyaŋ nga bumbo diyaŋ ra, Amma Rabbi ga biyey neesi.
2人看自己一切所行的,都是清潔的;耶和華卻衡量人心。
3 Ma ni goyey talfi Rabbi gaa, Ni miile-miiley mo ga tabbat.
3當把你所作的交託耶和華,你的計劃就必成功。
4 Rabbi na hay kulu taka nga bumbo miila se, Oho, baa boro laaley masiiba zaaro se.
4耶和華所造的各有目的,連惡人也是為禍患的日子而造的。
5 Bine ra boŋ beeraykoy kulu ya fanta hari no Rabbi se. Baa i na kambe daŋ care kambe ra, a si ciiti yana bo.
5心裡驕傲的人都是耶和華厭惡的;他們必不免受罰。
6 Suuji nda cimi do no i ga zunubi sasabandiyaŋ te. Rabbi humburkumay do mo borey ga fay da laala.
6因著憐憫和信實,罪孽得到遮蓋;因為敬畏耶和華,人可以避開罪惡。
7 Da boro fonda ga kaan Rabbi se, A ga naŋ baa a ibarey ma baani goray te d'a.
7人所行的,若是蒙耶和華喜悅,耶和華也使他的仇敵與他和好。
8 Arzaka kayna nda adilitaray a banda bisa duure boobo nda cimi-jaŋay a banda.
8收入少而有公義,勝過收入多卻毫無正義。
9 Boro bine g'a fonda sijiri, Amma Rabbi no g'a cabe taamuyaŋ nangu.
9人心計劃自己的道路,他的腳步卻由耶和華指引。
10 Irikoy ganayaŋ ciiti dumbuyaŋ go bonkooni me ra, A meyo si hatta mo ciiti gaa.
10王的嘴裡有 神的判語,審判的時候,他的口必不差錯。
11 Zaka nda neesiyaŋ hari cimikoyey ya Rabbi wane yaŋ no. Foola ra tiŋay tondey kulu mo a goy no.
11公正的秤和天平都屬耶和華,囊中的一切法碼都是他所造的。
12 Fanta hari no koyey se i ma goy laalo te, Zama karga wo, adilitaray boŋ no a ga sinji.
12作惡是君王所厭惡的,因為王位是靠賴公義建立的。
13 Me cimikoy ya farhã hari no bonkooney se, I ga ba boro kaŋ ga cimi ci.
13公義的嘴唇是君王所喜悅的;他喜愛說話正直的人。
14 Bonkooni bine tunyaŋ ga hima buuyaŋ diya, Amma boro kaŋ gonda laakal g'a futa kanandi.
14君王的烈怒好像死亡的使者,唯有智慧人能平息君王的怒氣。
15 Bonkooni moyduma hananyaŋ ra, fundi go no, A gomno mo, danga kokor banda buru kaŋ gonda hari no.
15君王臉上欣悅的光采,使人得生命;君王的恩寵好像春日雨雲。
16 Laakal duure bisa wura gumo-gumo. Oho, fahamay duure, boro m'a suuban ka bisa nzarfu.
16智慧人謹慎言行得智慧勝過得金子,選擇哲理,勝過選擇銀子。
17 Adilante fondo ga ti i ma fay da laala no. Boro kaŋ na nga fonda haggoy goono ga nga fundo hallasi.
17正直人的大道遠離罪惡;謹守自己道路的,保全自己的性命。
18 Boŋbeeray banda, kala halaciyaŋ, Kaŋyaŋ mo goono ga boŋ jareyaŋ gana.
18在滅亡以先,必有驕傲;在跌倒以前,心中高傲。
19 Boro ma goro nda lalabu biya talkey banda ga bisa ni ma toonye arzaka fay da boŋbeeraykoy.
19存謙卑的心與窮乏人在一起,勝過與驕傲人同分戰利品。
20 Boro kaŋ na laakal ye sanni gaa ga du booriyaŋ. Boro kaŋ ga de Rabbi gaa mo ga du a albarka.
20留心聽訓言的必定得益;倚靠耶和華的是有福的人。
21 Bine ra laakalkooni, i ga ne a te boŋ, Sanni kaano mo ga bayray tonton.
21心中有智慧的必稱為聰明人;動聽的話能增加說服力。
22 Fahamay ya fundi hari-mo no boro kaŋ gond'a se, Amma saamey goojiyaŋ ga ti saamotaray.
22明慧人的明慧是他生命的泉源;愚妄人的懲罰就是愚妄。
23 Laakalkooni bine g'a meyo dondonandi, A ga bayray tonton a me sanney se mo.
23智慧人的心教導自己的口,使自己口中的話增加說服力。
24 Sanney kaŋ ga kaan ga hima yu fanta, I ga kaani no fundi se, baani mo biriyey se.
24恩慈的話好像蜂巢中的蜂蜜,使人心裡甘甜,骨頭健壯。
25 Fondo go no kaŋ go kayante boro diyaŋ gaa, Amma a bananta buuyaŋ fondo no.
25有一條路,人以為是正路,走到盡頭卻是死亡之路。
26 Goy-teeri hara se no a ga goy, Zama a gunda no g'a tuti.
26勞力的人身體的需要促使他勞力;因為他的飢餓催逼著他。
27 Boro yaamo ga zamba miila, A meyo ra mo danga danji kaŋ ga ton no.
27無賴之徒挖出邪惡,他口裡的話好像灼熱的火。
28 Boro kaŋ me ga kasu ga kusuuma say-say. Kormotante mo ga coroyaŋ kaa care.
28乖謬的人散播紛爭,搬弄是非的離間親密的朋友。
29 Toonyante ga nga gorokasin fafagu, A ma naŋ a ma fondo kaŋ si boori gana.
29強暴的人引誘鄰舍,領他走邪惡的道路。
30 Boro kaŋ ga nga moy daabu, A g'a te no zama a ma fongu hattayaŋ muraadu. Boro kaŋ ga nga meyo kunsum mo ya laala candiko no.
30瞇著眼睛的,圖謀乖謬的事;緊抿著嘴唇的,作成惡事。
31 Hamni kwaaray ya darza boŋtobay no, D'i n'a gar adilitaray fonda ra.
31白髮是榮耀的冠冕,在公義的路上,必能得著。
32 Boro kaŋ ga suuru nda bine tunay ga bisa hinkoy. Boro kaŋ ga nga biya may ga bisa boro kaŋ na kwaara ŋwa.
32不輕易動怒的,勝過勇士;克服己心的,勝過把城攻取的人。
33 I ga kurne catu ce boŋ, Amma a ciito kulu Rabbi do no a go.
33籤拋在人的懷中,一切決斷卻在於耶和華。