1 Gaata looma fo da laakal kanay a banda bisa windi kaŋ to da batu ka margu nda care kusuuma.
1和睦共處,持守正義平靜相安地吃一塊乾餅,勝過筵席滿屋,吵鬧相爭。
2 Bannya kaŋ ga goy da laakal ga du mayray ize kaŋ ga haawi goy te boŋ. A ga du nga baa tubo ra nya-izey game ra mo.
2明慧的僕人,必管轄主人貽羞的兒子;又可以在眾兒子中同分產業。
3 Haaguyaŋ kusu go nzarfu se, dudal mo wura se, Amma Rabbi no ga biney neesi.
3用鍋煉銀,用爐煉金;唯有耶和華鍛煉人心。
4 Goy laalo teeko ga laakal ye me laalo gaa. Tangarikom mo ga hanga jeeri hasaraw deena se.
4作惡的人留心聽邪惡的話;說謊的人側耳聽攻擊人的話。
5 Boro kaŋ na alfukaaru hahaara, Nga Takakwa no a goono ga foy. Boro kaŋ farhã da masiiba mo si ciiti yana.
5嘲笑窮人的就是辱罵造他的主;幸災樂禍的必難免受懲罰。
6 Haama no ga ti dottijo zeeno darza fuula, Ize fooma hari mo a baaba no.
6兒孫是老人的冠冕,父親是兒女的榮耀。
7 Boŋ sifayaŋ sanni mana hagu saamo me ra, Sanku fa binde deene kaŋ ga tangari te dabarikooni se.
7愚頑人說佳美的話是不相稱的,何況尊貴的人說虛謊的話呢!
8 Me-daabu nooyaŋ ga hima tondi darzakoy bora kaŋ ga du a diyaŋ gaa. Naŋ kaŋ a bare kulu mo a ga te a se riiba.
8在餽送的人看來,賄賂有如靈符(“靈符”原文作“恩惠寶石”);無論他到哪裡,都必順利。
9 Boro kaŋ na taali daabu, baakasinay no a ga ceeci, Amma boro kaŋ ga foyray te ga coroyaŋ kaa care.
9遮掩別人過犯的,得到人的喜愛;屢次提起別人過錯的,離間親密的朋友。
10 Deeniyaŋ ga furo fahamante do ka bisa barzu zangu saamo do.
10對聰明人說一句責備的話,勝過責打愚昧人一百下。
11 Boro laalo, kala murteyaŋ hinne kaŋ a ga ceeci. Woodin sabbay se no i ga diya bine-bi-koy donton a gaa.
11悖逆的人只求惡事,必有殘忍的使者奉派去對付他。
12 Boro ma kubay nda ganji urs* kaŋ i n'a izey sambu bisa boro ma kubay nda saamo nga saamotara ra.
12寧願遇見失掉幼子的母熊,也不願遇見正在行愚妄事的愚昧人。
13 Boro kaŋ ga gomni bana nda laala, Laala si fay d'a windo hal abada.
13以惡報善的,災禍必不離開他的家。
14 Kusuuma sintina go danga waati kaŋ i na hari taŋ, Woodin se ma fay da kakaw za a mana ciya yanje.
14紛爭的開始,如同決堤的水;所以在爭執發生以前,就要制止。
15 Boro kaŋ ga taali-teeri hanandi, Da boro kaŋ ga adilante zeeri, I boro hinka kulu fanta hariyaŋ no Rabbi se.
15宣判惡人為義,裁定義人有罪,二者都是耶和華所厭惡的。
16 Ifo se no saamo ga goro nda arzaka nga kambe ra laakal dayyaŋ se, Za kaŋ a sinda fahamay?
16愚昧人既是無知,為甚麼手裡拿著價銀要買智慧呢?
17 Coro hanno wo, baakasinay no a ga te waati kulu, I na nya-izey hay mo taabi haŋyaŋ jirbey se.
17朋友常顯愛心,兄弟為患難而生。
18 Boro kaŋ sinda fahamay ga kamba karyaŋ te no ka ciya yadda sambuko nga gorokasin jine.
18為鄰舍擊掌作保證人的,是無知的人。
19 Boro kaŋ ga ba kusuuma ga ba taali. Boro kaŋ na nga windi me daabirji kuukandi mo, Halaciyaŋ no a goono ga ceeci.
19喜愛爭競的就是喜愛過犯;把家門建高的自取滅亡。
20 Boro kaŋ gonda bine kaŋ ga siiri si du hari hanno. Nga mo kaŋ gonda deene kaŋ ga mulay ga kaŋ masiiba ra.
20心存欺詐的得不著益處;舌頭搬弄是非的必陷在禍患中。
21 Boro kaŋ na saamo hay, Bine saray hari no a du nga boŋ se. Saamo baaba sinda bine kaani.
21生下愚昧的兒子,使父親憂愁;愚頑人的父親毫無喜樂。
22 Bine kaŋ ga maa kaani, safari hanno no, Amma bine kaŋ sara ga biriyaŋ koogandi.
22心裡喜樂就是良藥;心靈憂鬱使骨頭枯乾。
23 Boro laalo ga me-daabu ta ganda ra, Zama nga ma ciiti fondo siirandi se.
23惡人暗中(“暗中”原文作“從懷裡”)接受賄賂,為要歪曲公正。
24 Laakal go fahamante moyduma jine, Amma saamey moy go ya-haray ndunnya me.
24聰明人面前有智慧,愚昧人卻眼望地極。
25 Ize kaŋ si caram ya bine saray hari no nga baabo se, Forti mo no nyaŋo kaŋ n'a hay se.
25愚昧的兒子使父親愁煩,使母親痛苦。
26 A si boori i ma adilante jukke, Wala i ma dabarikooni kar a daa hanna sabbay se.
26懲罰義人,已是不當;擊打正直的官長,更是不妥。
27 Boro kaŋ na nga sanni dunguriyandi, bayray no a se. Nga mo kaŋ gonda biya yeeno ya fahamante no.
27有知識的約束自己的言語;聰明人心平氣和。
28 Baa saamo, d'a na nga me di, I g'a lasaabu sanda laakalkooni no. D'a na nga me-kuurey daabu mo, I ga di a sanda a waani.
28愚妄人默不作聲,也算是智慧;閉口不言,也算是聰明。