Zarma

聖經新譯本

Proverbs

20

1 Duvan* ya hahaarayko no, Baji mo kosongukoy no. Boro kulu kaŋ bugu nd'ey sinda laakal.
1行為正直的必蒙福酒能使人狂放,烈酒能使人喧嘩;所有因醉酒而犯錯的,都沒有智慧。
2 Bonkooni humburandiyaŋ wo, Danga muusu beeri daŋ futo dunduyaŋ no, Boro kaŋ n'a futa zukku na nga fundo daŋ kambe.
2王的震怒好像獅子的吼叫;觸怒他的是自害己命。
3 Beeray no boro se a ma mooru kuta gaa, Amma saamo kulu ga ba yanje.
3平息紛爭就是人的榮耀;只有愚妄人個個都愛爭執。
4 Hawfuno wangu ka far kaydiya ra, Woodin se no a ga ŋwaaray heemar, a si du hay kulu mo.
4懶惰人冬天不耕種;到收割的時候,出去求食,必一無所得。
5 Boro bine ra saaware ga hima hari guuso, Amma boro kaŋ gonda fahamay g'a candi.
5人心裡的謀略如同深水,唯有聰明人能汲引出來。
6 Boro boobo ga ngey gomney fe, Amma cimi boro, may no ga hin ka du a?
6很多人自稱忠誠,但信實的人,誰能遇著呢?
7 Boro adilante kaŋ ga dira nga cimi tooyaŋo ra, A banda a izey mo ga ciya albarkanteyaŋ.
7行為完全的義人,他的後代是有福的。
8 Bonkooni kaŋ goono ga goro ciiti karga boŋ ga laala kulu say nda nga moy.
8君王坐在審判的位上,他的眼目查察一切惡事。
9 May no ka bara nda hina a ma ne: «Ay n'ay bina hanandi, Ay ya hanante no ay zunubey gaa?»
9誰能說:“我潔淨了我的心,我是清潔無罪的”?
10 Neesiji waani-waani, da zaka waani-waani, I boro hinka kulu fanta hari yaŋ no Rabbi se.
10不同的法碼,不同的量器,兩樣都是耶和華所厭惡的。
11 Baa zanka, i g'a bay nga te-goyo do, Hal a goyo hanante no, wala haŋ kaŋ ga saba no.
11孩童的行動是否清潔正直,憑他的行為就可以把他自己顯明出來。
12 Hanga kaŋ ga maa, da mo kaŋ ga di, Rabbi no k'i boro hinka kulu te.
12能聽的耳朵和能看的眼睛,兩樣都是耶和華所造的。
13 Ma si ba jirbi, zama ni ma si talka. Ma ni moy hay, ni ga kungu nda ŋwaari mo.
13不要貪睡,免得你貧窮;睜開眼睛,你才有飽餐。
14 Dayko ga ne: «Manti hari hanno no, Manti hari hanno no,» Amma d'a koy, kala fooma kaŋ a ga te.
14買東西的說:“不好,不好!”離去以後,他就自誇。
15 Wura nda tondi hiir'ize caadante yaŋ go no, Amma meyo kaŋ ga waani, Danga jinay hanno cine no.
15雖有金子、許多紅寶石和寶器,但充滿知識的嘴唇比這一切更寶貴。
16 Boro kaŋ na yaw yadda sambu, m'a kwaayo ta, Boro kaŋ na yawey yaddandi mo, ma tolme ta a gaa.
16誰為陌生人作保證人,就拿去誰的衣服;誰替妓女作保證人,誰就要作擔保。
17 Tangari ŋwaari ga kaan boro se, Amma kokor banda a meyo ga to da tond'izeyaŋ.
17欺騙得來的食物,人總覺得甘甜;事後他的口必充滿沙石。
18 Bine sijiriyaŋ kulu, saaware boŋ no a ga tabbat. Ni ma wongu te da laakal saaware mo.
18計劃要有籌算才能確立;作戰也要倚靠智謀。
19 Mimandakom ga gundey bangandi, Woodin se ma si hangasinay da me-boobo-koy.
19到處搬弄是非的,洩露祕密;好說閒言的,不可與他結交。
20 Boro kaŋ na nga baaba wala nga nya laali, I g'a fitilla wi kubay bi tik ra.
20咒罵父母的,他的燈必在漆黑的幽暗中熄滅。
21 A ga te boro ma du tubu nda cahãyaŋ sintina gaa, Amma a bananta, a si goro nda albarka.
21起初迅速得來的產業,最後卻不是福氣。
22 Ma si ne: «Ay ga laala bana.» Ma hangan Rabbi se, nga mo ga ni faaba.
22你不要說:“我要以惡報惡”;要等候耶和華,他必拯救你。
23 Neesiji waani-waani ya fanta hari no Rabbi se, Gulinci kilo mo si boori.
23不同的法碼是耶和華所厭惡的;詭詐的天平,也是邪惡的。
24 Boro ce daarey, Rabbi do no i go, Mate binde no boro ga te ka nga fonda fayanka?
24人的腳步是由耶和華所定,人怎能明白自己的道路呢?
25 Hirrimi no boro se a ma salaŋ da cahãyaŋ ka ne: «Ay n'a fay waani.» Sarti sambuyaŋo banda, gaa a ma sanno neesi.
25如果有人輕率地說:“這是歸 神為聖之物”,許願以後才重新考慮,就是自陷網羅。
26 Bonkooni kaŋ gonda laakal ga boro laaley teeni, A ma kande safayaŋ humburu i boŋ.
26智慧的王簸散惡人,並用車輪碾他們。
27 Boro biya ya Rabbi fitilla no, A ga a ra haray lokotey kulu bangandi.
27人的靈是耶和華的燈,探照人的臟腑。
28 Suuji nda naanay ga bonkoono hallasi, A karga mo ga sinji suuji boŋ.
28慈愛和信實保護君王,他的王位也藉慈愛維持。
29 Arwasey fooma hari wo, i gaabo no, Dottijey darza mo, i hamni kwaara no.
29氣力是年輕人的榮耀,白髮是老年人的尊榮。
30 Barzu meyey ga laala hanse, Karyaŋ mo ga to hala gunde ra.
30鞭傷能除淨人的邪惡,責打能洗淨人的臟腑。