1 Woone yaŋ mo Suleymanu yaasayyaŋ no, kaŋ Yahuda bonkoono Hezeciya borey hantum:
1謙厚忠誠必得賞賜以下也是所羅門的箴言，是猶大王希西家的人抄錄的：
2 Irikoy darza no i ma hariyaŋ tugu, Amma bonkooney beeray ga ti i ma sanni fintal.
2把事隱藏，是 神的榮耀；把事察清，是君王的光榮。
3 Beeney kuuyaŋo, da ganda guusuyaŋo, Da bonkooney biney, i kulu si fintal.
3人不知天有多高，地有多厚，君王的心也照樣測不透。
4 I ma ziibi kaa nzarfu ra, Sintili mo ga fatta, zam goy teeyaŋ hari no.
4除去銀子的渣滓，銀匠就可以做出器皿；
5 I ma boro laaley ganandi ka kaa bonkooney jine, A karga mo ga sinji adilitaray ra.
5除去君王面前的壞人，他的王位就可以靠公義堅立。
6 Ma si ni boŋ zamu bonkooni jine, Ma si kay mo aru beerey kayyaŋ nangu ra.
6你在君王面前，不可妄自尊大；也不可擅自站立在大人物中間。
7 Zama i ma ne ni se: «Hay! Kaaru ka kaa neewo» ga bisa i ma ni kaynandi boro beeri jine, Nga kaŋ ni moy di.
7寧可讓人對你說：“請上座！”勝過在你覲見的顯貴面前，被人叫你退下去。
8 Ma si fatta nda cahãyaŋ yanje teeyaŋ se, Zama a ma si ciya kokor banda ni ma jaŋ haŋ kaŋ ni ga te waati kaŋ ni gorokasin na ni haawandi.
8不可輕率出去與人爭訟；否則，你的鄰舍若使你受辱，結果你要怎麼辦呢？
9 Ma ni sanni fintalyaŋ te, Nin da ni gorokasin hinne game ra, Ma si boro fo gundu bangandi.
9如果有紛爭，只與你的鄰舍一人爭論好了；不可揭發別人的祕密，
10 A ma si ciya nga, bora kaŋ maa din ma ni foy, ni goy yaamey baaro mo si ban.
10恐怕聽見的人辱罵你，你的惡名就不能脫掉。
11 Sanni kaŋ hagu nga alwaati ra, A ga hima wura gudeyaŋ nzarfu cillayaŋ ra.
11一句話說得合宜，就像金蘋果鑲在銀的器物上。
12 Danga wura hanga korbay da taalam wura kaŋ i ziiri, Yaadin no boro kaŋ go ga kaseeti nda laakal ga hima hanga kaŋ ga sanni gana se.
12智慧人的責備在聽從的人耳中，好像金耳環和精金的飾物。
13 Danga neezu* yeeno cine heemar waate, Yaadin mo no diya cimikoy ga hima borey kaŋ n'a donton yaŋ se, Zama a ga nga koyey biney yeenandi.
13忠信的使者對那些差遣他的人來說，好像在收割的時候，有冰雪的涼氣，使主人精神舒暢。
14 Danga beene hirriyaŋ da haw kaŋ sinda hari, Yaadin mo no boro kaŋ ga fooma te da nga nooyaŋey tangari boŋ.
14空誇送禮卻沒有實行的人，就像無雨的風雲。
15 Suuru kuuku no i ga ciitiko candi nd'a, Deene kaŋ ga baan mo ga biri ceeri.
15恆久忍耐可以勸服掌權的人，柔和的舌頭，可以折斷骨頭。
16 Ni du yu, wala? To. Ma ŋwa haŋ kaŋ ga wasa ni se, Zama ni ma si bini nd'a ka kungu, Hala ni m'a yeeri.
16你找到蜂蜜，吃夠就好了；免得吃得過多，就嘔吐出來。
17 Ni ce ma si taamu ni gorokasin kwaara kala alwaati-alwaati, Zama a ma si farga nda nin, Hal a ma konna nin.
17你的腳要少進鄰舍的家；免得他厭煩你，就憎惡你。
18 Boro kaŋ ga tangari seeda te nga gorokasin boŋ wo goobu, da takuba, Da hangaw kaŋ meyo gonda deene no.
18作假見證陷害鄰舍的人，就像大鎚、快刀和利箭。
19 D'i de naanay ŋwaako gaa taabi jirbey ra, Danga hinje kaŋ ceeri no, wala ce kaŋ goori.
19遭遇災難的時候，倚靠奸詐的人，就像倚靠壞牙和不穩的腳。
20 Danga boro kaŋ ga kwaay kaa hargu waate, Danga boosay hari soso ra, Yaadin mo no boro kaŋ ga doon bine-saray-koy se ga hima.
20對著悲傷的心靈唱歌，就像冷天脫衣服，又像鹼上倒酸。
21 Da ni ibara haray, M'a no ŋwaari a ma ŋwa. D'a jaw, m'a no hari a ma haŋ.
21如果你的仇敵餓了，就給他食物吃；如果渴了，就給他水喝，
22 Zama woodin teeyaŋ gaa no ni ga danj'ize gusam a boŋo boŋ. Rabbi ga ni no alhakku mo.
22因為你這樣作，就是把炭火堆在他的頭上，耶和華必還報你。
23 Azawa kambe haw ga kande hari. Yaadin mo no deene mimandakom ga moyduma sarayaŋ candi ka kande.
23北風帶來雨水；暗中毀謗人的舌頭，使人怒容滿面。
24 Boro ma goro lokoto ra fu boŋ ga bisa boro ma goro fu beeri ra wayboro kosongukoy banda.
24寧可住在房頂的一角，也不跟吵鬧的婦人同住一間房屋。
25 Danga hari yeeno boro kaŋ farga se, Yaadin mo no baaru hanno kaŋ fun laabu mooro ga hima.
25來自遠方的好消息，好像疲乏的人得喝涼水。
26 Danga bangu kaŋ butugu, wala day kaŋ ziibi, Yaadin mo no adilante ga hima kaŋ bare ka teeni boro laaley jine.
26義人在惡人面前屈服，好像混濁了的水泉、污染了的水井。
27 Yu ŋwaari boobo si boori. Yaadin mo no a mana hagu borey ma darza ceeci ngey boŋ se.
27吃蜜過多是不好的；追尋自己的榮耀，也是不好的。
28 Bora kaŋ mana hin nga boŋ ga hima kwaara kaŋ bagu, Kaŋ birni cinari mana cindi a se.
28人若不控制自己的心，就像沒有城牆，毀壞了的城一樣。