Zarma

聖經新譯本

Proverbs

8

1 Laakal mana ce no? Fahamay mana nga jinda tunandi bo?
1當受智慧的教訓智慧不是在呼喚,聰明不是在發聲嗎?
2 Batamey ra da fondey bindo ra da fondey kubayyaŋ do a go ga kay.
2它在路旁高處的最高點,在十字路口站著;
3 Da meyey gaa, nangey kaŋ borey ga furo kwaara ra, Da furoyaŋ meyey do, a go ga jinde sambu ka ne:
3在城門旁,在城門口,在進城門的空地上大聲呼喊:
4 «Ya araŋ alborey, araŋ no ay go ga ce. Ay jinda mo go ga koy Adam-izey do haray.
4“眾人哪!我向你們呼喚,對世人發聲。
5 Araŋ kaŋ sinda carmay, wa faham da laakal. Araŋ mo, saamey, wa goro nda bine kaŋ ga faham.
5愚蒙人哪!你們要學習精明;愚昧人哪!你們心裡要明白事理。
6 Wa hanga jeeri ay se, Zama ay ga muraaduyaŋ kaŋ gonda beeray salaŋ. Ay meyo feeriyaŋ ya hari kaŋ ga saba no.
6你們聽著,因為我要講論極美的事,我要開口說正直的事;
7 Zama ay meyo ga cimi ci, Laala mo fanta hari no ay deena se.
7我的口要論述真理,我的嘴唇厭惡邪惡。
8 Ay me sanney kulu, adilitaray ra no i go, Haŋ kaŋ ga siiri si no i ra, wala haŋ kaŋ si saba.
8我口裡的一切話都是公義的,毫無彎曲欺詐。
9 Taray kwaaray no i go boro kaŋ ga faham se, I ga saba mo borey kaŋ ga du bayray se.
9我的話對明理的人,都是對的;對得著知識的人,都是正直的。
10 M'ay dondonandiyaŋey ta, manti nzarfu. Ma bayray ta ka bisa wura suubanante.
10你們要接受我的教訓,不要銀子;寧願得著知識,勝過精金;
11 Zama laakal boori nda tondi hiir'ize caadante yaŋ. Hay kulu kaŋ boro ga ba si kar a gaa.
11因為智慧比紅寶石更好,你一切所喜愛的都不能和智慧比較。
12 Ay, Laakal, ay na haggoyyaŋ ciya ay nangoray. Ay du bayray da laakal kaŋ ga haggoy.
12尊榮公義出於智慧我──智慧──和精明同住,我又獲得知識和謀略。
13 Rabbi humburkumay ga ti boro ma konna ilaalo. Boŋbeeray da fooma nda fondo laalo da me-ka-say, ay ga konn'ey.
13敬畏耶和華就是恨惡邪惡;驕傲、狂妄、邪惡的行為、乖謬的口,我都恨惡。
14 Saaware ya ay wane no, da laakal hanno. Ay ya fahamay no, ay gonda hina.
14我有才智和大智慧,我有聰明,我有能力。
15 Ay do no bonkooney ga may, Mayraykoyey mo ga ciiti dumbu.
15君王藉我掌權,統治者藉我制定法紀。
16 Ay do no jine borey ga may, Ngey nda laabukoy kayney mo, Kaŋ yaŋ ga ti laabo cimi-ciiti-teekoy kulu.
16領袖、貴族和所有公義的審判官,都藉我治國。
17 Ay ga ba ay baakoy, Borey kaŋ yaŋ g'ay ceeci nda himma mo ga du ay.
17愛我的,我必愛他;殷切尋找我的,必定尋見。
18 Duure nda beeray go ay banda, Oho, da arzaka kaŋ ga duumi da adilitaray mo.
18財富和尊榮是我的,恆久的財產和公義也是我的。
19 Ay nafa ga bisa wura, Oho, a bisa wura hansante. Ay riiba mo bisa nzarfu suubanante.
19我的果實勝過黃金,勝過精金,我的出產勝過純銀。
20 Ay ga dira adilitaray fondey ra da cimi ciiti laawaley bindo ra.
20我走在公義的道上,行在公正的路上,
21 Zama borey kaŋ yaŋ ga ba ay, Ay ma naŋ i ma duure tubu, Ay m'i jisiri nangey toonandi.
21使愛我的承受財產,使他們的府庫滿溢。
22 Ay ya Rabbi wane no za a muraadey mana sintin, Za a goy sintinayey jine, doŋ waney.
22創世以前已有智慧在耶和華創造的開始,在太初創造一切以先,就有了我。
23 Za zamana kaŋ ga duumi jine, za sintina, Za ndunnya mana baa te no i n'ay sinji.
23在亙古、在太初,在未有大地之前,我已經被立;
24 Za guusuyaŋey si no i n'ay fattandi, Za hari-moy kaŋ yaŋ harey ga baa si no.
24沒有深淵,沒有大水的泉源以先,我已經出生。
25 Za tondey mana sinji, Za tudey jine no i n'ay fattandi.
25大山未曾奠定,小山未有以先,我已經出生。
26 Za a mana laabo da saajey te jina, Za a mana laabu baano sintina te ndunnya ra.
26那時,耶和華還沒有造大地和田野,也沒有造地上的泥土。
27 Alwaato kaŋ a na beeney soola, ay go no. Saaya kaŋ a na teeko moyduma windi sanda korbay cine.
27他立定諸天的時候,我在那裡;他在淵面上界劃地平線的時候,我在那裡;
28 Saaya kaŋ a na beene batama gaabandi, Saaya kaŋ guusuyaŋey hari-moy te gaabi.
28他上使穹蒼堅固,下使深淵的水泉穩定;
29 Saaya kaŋ a na teeko hirro daŋ a se, Zama haro ma si a lordo daaru, Alwaato kaŋ a na ndunnya sinjiyaŋ jeero te.
29他為海洋定出界限,海水不能越過他的命令,他又劃定大地的根基;
30 Saaya din ay go a do, goni no goy ra. Zaari kulu ay ya a farhã hari no, Han kulu mo ay ga farhã a jine.
30那時,我在他身邊作工匠,每天都充滿喜樂,時常在他面前歡笑,
31 Ay ga farhã ndunnya ra kaŋ ga ti a wane, Ay kaani maayaŋo go Adam-izey do mo.
31在他的大地上歡笑,和世人一同喜樂。
32 Sohõ binde, ay izey, wa hanga jeeri ay se, Zama albarkante no borey kaŋ yaŋ ga haggoy d'ay fondey.
32聽從智慧就為有福孩子們,現在你們要聽從我;持守我道路的,是有福的。
33 Wa maa dondonandiyaŋ. Araŋ ma te laakal, araŋ ma s'a muray mo.
33你們要聽從教訓,要作智慧人,不可離棄教訓。
34 Albarkante no boro kaŋ ga maa ay se, Kaŋ zaari kulu a ga batu ay windi meyey bundey gaa.
34聽從我,天天在我門口警醒仰望,在我門框旁邊守候的人,是有福的。
35 Zama nga kaŋ ga du ay, fundi no a ga du, A ga du gaakuri Rabbi do mo.
35因為找到我的,就找到生命,他也必得著耶和華的恩惠。
36 Amma boro kaŋ ga zunubi te ay se, A goono ga nga fundo toonye. Boro kulu kaŋ ga konna ay, buuyaŋ no a ga ba.»
36得罪我的,是傷害自己;凡是恨惡我的,就是喜愛死亡。”