Zarma

Spanish: Reina Valera (1909)

Proverbs

3

1 Ay izo, ma si dinya ay dondonandiyaŋey, Amma ma naŋ ni bina m'ay lordey gana.
1HIJO mío, no te olvides de mi ley; Y tu corazón guarde mis mandamientos:
2 Zama i ga jirbiyaŋ da jiiriyaŋ da bine baani tonton ni fundo gaa.
2Porque largura de días, y años de vida Y paz te aumentarán.
3 Suuji nda cimi ma si ni furu, Ni m'i sarku ni jinda gaa k'i hantum ni bina walhã boŋ.
3Misericordia y verdad no te desamparen; Atalas á tu cuello, Escríbelas en la tabla de tu corazón:
4 Yaadin gaa no ni ga du gaakuri da fahamay hanno Irikoy da borey mo jine.
4Y hallarás gracia y buena opinión En los ojos de Dios y de los hombres.
5 Ma de Rabbi gaa nda ni bina kulu, Ma si jeeri ni boŋ fahamay gaa.
5Fíate de Jehová de todo tu corazón, Y no estribes en tu prudencia.
6 Ni muraadey kulu ra ni m'a seeda, Nga mo ga ni fondey sasabandi.
6Reconócelo en todos tus caminos, Y él enderezará tus veredas.
7 Ma si ni boŋ guna sanda ni ya laakalkooni no, Ma humburu Rabbi ka fay da laala.
7No seas sabio en tu opinión: Teme á Jehová, y apártate del mal;
8 Woodin ga ciya baani ni fuuma gaa, Ni biriyey ra mo, londi taji no.
8Porque será medicina á tu ombligo, Y tuétano á tus huesos.
9 Ma Rabbi beerandi nda ni arzaka, Da ni boŋ-jina kulu.
9Honra á Jehová de tu sustancia, Y de las primicias de todos tus frutos;
10 Yaadin gaa no ni barmey ga to da albarka. Ni kankamyaŋ nangey mo ga to da reyzin* hari taji hal a ma mun.
10Y serán llenas tus trojes con abundancia, Y tus lagares rebosarán de mosto.
11 Ay izo, ma si donda Rabbi goojiyaŋo, Ma si wangu mo nd'a kaseetiyaŋo.
11No deseches, hijo mío, el castigo de Jehová; Ni te fatigues de su corrección:
12 Zama boro kaŋ Rabbi ga ba no a ga kaseeti, Danga mate kaŋ baaba ga te nga izo kaŋ a ga maa a kaani se.
12Porque al que ama castiga, Como el padre al hijo á quien quiere.
13 Bine-kaani-koy no, boro kaŋ ga du laakal, Da boro kaŋ ga to fahamay gaa mo.
13Bienaventurado el hombre que halla la sabiduría, Y que obtiene la inteligencia:
14 Zama a duure bisa nzarfu duure booriyaŋ, A riiba mo bisa wura hanno.
14Porque su mercadería es mejor que la mercadería de la plata, Y sus frutos más que el oro fino.
15 A nafa ga bisa tondi hiir'ize caadante yaŋ. Hay kulu kaŋ ni ga bini sinda haŋ kaŋ i ga kar a gaa.
15Más preciosa es que las piedras preciosas; Y todo lo que puedes desear, no se puede comparar á ella.
16 Aloomar kuuku go a kambe ŋwaari gaa, A kamba wow gaa mo arzaka nda beeray.
16Largura de días está en su mano derecha; En su izquierda riquezas y honra.
17 A fondey ya kaani fondoyaŋ no, A laawaley kulu mo baani no.
17Sus caminos son caminos deleitosos, Y todas sus veredas paz.
18 A ga hima fundi tuuri borey kaŋ yaŋ n'a di se, Boro kaŋ go g'a gaay mo ya bine-kaani-koy no.
18Ella es árbol de vida á los que de ella asen: Y bienaventurados son los que la mantienen.
19 Laakal boŋ no Rabbi na ndunnya sinji, Fahamay boŋ mo no a na beene tabbatandi.
19Jehová con sabiduría fundó la tierra; Afirmó los cielos con inteligencia.
20 A bayray boŋ mo no guusuyaŋey ceeri-ceeri, Beene mo na harandaŋ zumandi.
20Con su ciencia se partieron los abismos, Y destilan el rocío los cielos.
21 Ay izo, ma laakal kaŋ ga boori nda fayanka mo haggoy, Ma si naŋ i ma fun ni jine.
21Hijo mío, no se aparten estas cosas de tus ojos; Guarda la ley y el consejo;
22 Yaadin gaa no i ga goro fundi ni biya se, Taalam no koyne ni jinda gaa.
22Y serán vida á tu alma, Y gracia á tu cuello.
23 Waato din gaa no ni jina-koyyaŋ ga gana baani samay, Ni ca si kati mo.
23Entonces andarás por tu camino confiadamente, Y tu pie no tropezará.
24 Waati kaŋ ni ga kani, ni si humburu, Haciika ni ga ni kaniyaŋ te, Ni jirbo mo ga kaan.
24Cuando te acostares, no tendrás temor; Antes te acostarás, y tu sueño será suave.
25 Ma si humburu gumo nda humburkumay hari kaŋ ga ni jirsi, Wala nda boro laaley hasaraw kaŋ ga kaa ni gaa.
25No tendrás temor de pavor repentino, Ni de la ruina de los impíos cuando viniere:
26 Zama Rabbi ga ciya ni se deyaŋ hari, A ga ni ca haggoy hala i ma s'a di.
26Porque Jehová será tu confianza, Y él preservará tu pie de ser preso.
27 Ma si gomni ganji borey kaŋ yaŋ ga hima nd'a se, D'a go ni kamba dabari ra.
27No detengas el bien de sus dueños, Cuando tuvieres poder para hacerlo.
28 Ma si ne ni gorokasin se: «Koy ka kaa suba, ay g'a no ni se,» A go mo, haro go ni kambe ra.
28No digas á tu prójimo: Ve, y vuelve, Y mañana te daré; Cuando tienes contigo qué darle.
29 Ma si dabari laalo miila ni gorokasin boŋ, Za kaŋ a goono ga goro baani samay ni jarga.
29No intentes mal contra tu prójimo, Estando él confiado de ti.
30 Ma si yanje da boro fo daliili kulu si, D'a mana hasaraw te ni se.
30No pleitees con alguno sin razón, Si él no te ha hecho agravio.
31 Ma si canse nda toonyante, Ma si baa afo suuban a muraadey ra.
31No envidies al hombre injusto, Ni escojas alguno de sus caminos.
32 Zama siiriyankoy ya fanta hari no Rabbi se, Amma a gundo go adilante* banda.
32Porque el perverso es abominado de Jehová: Mas su secreto es con los rectos.
33 Rabbi laaliyaŋo go boro laaley windey ra, Amma a ga adilantey nangorayey albarkandi.
33La maldición de Jehová está en la casa del impío; Mas él bendecirá la morada de los justos.
34 Haciika a ga donda donda-caray-koy, Amma a ga gomni no lalabukoy se.
34Ciertamente él escarnecerá á los escarnecedores, Y á los humildes dará gracia.
35 Laakalkoy ga darza tubu, Amma saamey ga haawi beerandi.
35Los sabios heredarán honra: Mas los necios sostendrán ignominia.