1Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.
1Of man [are] arrangements of the heart, And from Jehovah an answer of the tongue.
2Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.
2All the ways of a man are pure in his own eyes, And Jehovah is pondering the spirits.
3Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.
3Roll unto Jehovah thy works, And established are thy purposes,
4Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.
4All things hath Jehovah wrought for Himself, And also the wicked [worketh] for a day of evil.
5Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.
5An abomination to Jehovah [is] every proud one of heart, Hand to hand he is not acquitted.
6Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.
6In kindness and truth pardoned is iniquity, And in the fear of Jehovah Turn thou aside from evil.
7Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.
7When a man`s ways please Jehovah, even his enemies, He causeth to be at peace with him.
8Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.
8Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.
9Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.
9The heart of man deviseth his way, And Jehovah establisheth his step.
10Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.
10An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth trespasseth not.
11Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.
11A just beam and balances [are] Jehovah`s, His work [are] all the stones of the bag.
12Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.
12An abomination to kings [is] doing wickedness, For by righteousness is a throne established.
13Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.
13The delight of kings [are] righteous lips, And whoso is speaking uprightly he loveth,
14Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.
14The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifieth it.
15Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.
15In the light of a king`s face [is] life, And his good-will [is] as a cloud of the latter rain.
16Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.
16To get wisdom — how much better than gold, And to get understanding to be chosen than silver!
17Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.
17A highway of the upright [is], `Turn from evil,` Whoso is preserving his soul is watching his way.
18Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.
18Before destruction [is] pride, And before stumbling — a haughty spirit.`
19Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.
19Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.
20Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.
20The wise in any matter findeth good, And whoso is trusting in Jehovah, O his happiness.
21Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.
21To the wise in heart is called, `Intelligent,` And sweetness of lips increaseth learning.
22Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.
22A fountain of life [is] understanding to its possessors, The instruction of fools is folly.
23Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.
23The heart of the wise causeth his mouth to act wisely, And by his lips he increaseth learning,
24Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.
24Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.
25May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
25There is a way right before a man, And its latter end — ways of death.
26Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.
26A labouring man hath laboured for himself, For his mouth hath caused [him] to bend over it.
27Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.
27A worthless man is preparing evil, And on his lips — as a burning fire.
28Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
28A froward man sendeth forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.
29Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.
29A violent man enticeth his neighbour, And hath causeth him to go in a way not good.
30Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.
30Consulting his eyes to devise froward things, Moving his lips he hath accomplished evil.
31Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.
31A crown of beauty [are] grey hairs, In the way of righteousness it is found.
32Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.
32Better [is] the slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.
33Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.
33Into the centre is the lot cast, And from Jehovah [is] all its judgment!