1Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
1Rivulets of waters [is] the heart of a king in the hand of Jehovah, Wherever He pleaseth He inclineth it.
2Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
2Every way of a man [is] right in his own eyes, And Jehovah is pondering hearts.
3Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
3To do righteousness and judgment, Is chosen of Jehovah rather than sacrifice.
4Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
4Loftiness of eyes, and breadth of heart, Tillage of the wicked [is] sin.
5Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
5The purposes of the diligent [are] only to advantage, And of every hasty one, only to want.
6Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
6The making of treasures by a lying tongue, [Is] a vanity driven away of those seeking death.
7Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
7The spoil of the wicked catcheth them, Because they have refused to do judgment.
8Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
8Froward [is] the way of a man who is vile, And the pure — upright [is] his work.
9Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
9Better to sit on a corner of the roof, Than [with] a woman of contentions and a house of company.
10Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
10The soul of the wicked hath desired evil, Not gracious in his eyes is his neighbour.
11Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
11When the scorner is punished, the simple becometh wise, And in giving understanding to the wise He receiveth knowledge.
12Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
12The Righteous One is acting wisely Towards the house of the wicked, He is overthrowing the wicked for wickedness.
13Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
13Whoso is shutting his ear from the cry of the poor, He also doth cry, and is not answered.
14Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
14A gift in secret pacifieth anger, And a bribe in the bosom strong fury.
15Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
15To do justice [is] joy to the righteous, But ruin to workers of iniquity.
16Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
16A man who is wandering from the way of understanding, In an assembly of Rephaim resteth.
17Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
17Whoso [is] loving mirth [is] a poor man, Whoso is loving wine and oil maketh no wealth.
18Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
18The wicked [is] an atonement for the righteous, And for the upright the treacherous dealer.
19Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
19Better to dwell in a wilderness land, Than [with] a woman of contentions and anger.
20May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
20A treasure to be desired, and oil, [Is] in the habitation of the wise, And a foolish man swalloweth it up.
21Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
21Whoso is pursuing righteousness and kindness, Findeth life, righteousness, and honour.
22Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
22A city of the mighty hath the wise gone up, And bringeth down the strength of its confidence.
23Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
23Whoso is keeping his mouth and his tongue, Is keeping from adversities his soul.
24Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
24Proud, haughty, scorner [is] his name, Who is working in the wrath of pride.
25Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
25The desire of the slothful slayeth him, For his hands have refused to work.
26May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
26All the day desiring he hath desired, And the righteous giveth and withholdeth not.
27Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
27The sacrifice of the wicked [is] abomination, Much more when in wickedness he bringeth it.
28Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
28A false witness doth perish, And an attentive man for ever speaketh.
29Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
29A wicked man hath hardened by his face, And the upright — he prepareth his way.
30Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
30There is no wisdom, nor understanding, Nor counsel, over-against Jehovah.
31Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.
31A horse is prepared for a day of battle, And the deliverance [is] of Jehovah!