¹Ang mga ito ay mga kawikaan din ni Salomon, na isinalin ng mga tao ni Hezekias na hari sa Juda.

¹Also these are Proverbs of Solomon, that men of Hezekiah king of Judah transcribed: —

²Kaluwalhatian nga ng Dios na maglihim ng isang bagay: nguni't ang kaluwalhatian ng mga hari ay magusisa ng isang bagay.

²The honour of God [is] to hide a thing, And the honour of kings to search out a matter.

³Gaya ng langit sa kataasan, at ng lupa sa kalaliman, gayon ang puso ng mga hari ay di masayod.

³The heavens for height, and the earth for depth, And the heart of kings — [are] unsearchable.

⁴Alisin ang dumi sa pilak, at lumalabas na isang kasangkapan sa ganang mangbububo:

⁴Take away dross from silver, And a vessel for the refiner goeth forth,

⁵Alisin ang masama sa harap ng hari, at ang kaniyang luklukan ay matatatag sa katuwiran.

⁵Take away the wicked before a king, And established in righteousness is his throne.

⁶Huwag kang magpauna sa harapan ng hari, at huwag kang tumayo sa dako ng mga dakilang tao:

⁶Honour not thyself before a king, And in the place of the great stand not.

⁷Sapagka't maigi na sabihin sa iyo, sumampa ka rito: kay sa ibaba ka sa harapan ng pangulo, na nakita ng iyong mga mata.

⁷For better [that] he hath said to thee, `Come thou up hither,` Than [that] he humble thee before a noble, Whom thine eyes have seen.

⁸Huwag kang makialam ng walang gunita sa pakikipagbabag, baka hindi mo maalaman kung ano ang gagawin sa wakas niyaon, pagka ikaw ay hiniya ng iyong kapuwa.

⁸Go not forth to strive, haste, turn, What dost thou in its latter end, When thy neighbour causeth thee to blush?

⁹Ipaglaban mo ang iyong usap sa iyong kapuwa, at huwag mong ihayag ang lihim ng iba:

⁹Thy cause plead with thy neighbour, And the secret counsel of another reveal not,

¹⁰Baka siyang nakakarinig ay umalipusta sa iyo, at ang iyong pagkadusta ay hindi maalis.

¹⁰Lest the hearer put thee to shame, And thine evil report turn not back.

¹¹Salitang sinalita sa kaukulan ay gaya ng mga mansanang ginto sa mga bilaong pilak.

¹¹Apples of gold in imagery of silver, [Is] the word spoken at its fit times.

¹²Kung paano ang hikaw na ginto, at kagayakang dalisay na ginto, gayon ang pantas na mananaway sa masunuring pakinig.

¹²A ring of gold, and an ornament of pure gold, [Is] the wise reprover to an attentive ear.

¹³Kung paano ang lamig ng niebe sa panahon ng pagaani, gayon ang tapat na sugo sa kanila na nangagsugo sa kaniya; sapagka't kaniyang pinagiginhawa ang kaluluwa ng kaniyang mga panginoon.

¹³As a vessel of snow in a day of harvest, [So is] a faithful ambassador to those sending him, And the soul of his masters he refresheth.

¹⁴Kung paano ang mga alapaap at hangin na walang ulan, gayon ang taong naghahambog ng kaniyang mga kaloob na walang katotohanan.

¹⁴Clouds and wind, and rain there is none, [Is] a man boasting himself in a false gift.

¹⁵Sa pamamagitan ng pagpipigil ng loob ay napahihikayat ang pangulo, at ang malumanay na dila ay bumabasag ng buto.

¹⁵By long-suffering is a ruler persuaded, And a soft tongue breaketh a bone.

¹⁶Nakasumpong ka ba ng pulot? kumain ka ng sapat sa iyo; baka ka masuya, at iyong isuka.

¹⁶Honey thou hast found — eat thy sufficiency, Lest thou be satiated [with] it, and hast vomited it.

¹⁷Magdalang ang iyong paa sa bahay ng iyong kapuwa; baka siya'y mayamot sa iyo, at ipagtanim ka.

¹⁷Withdraw thy foot from thy neighbour`s house, Lest he be satiated [with] thee, and have hated thee.

¹⁸Ang tao na sumasaksi ng kasinungalingang saksi laban sa kaniyang kapuwa ay isang pangbayo at isang tabak, at isang matulis na pana.

¹⁸A maul, and a sword, and a sharp arrow, [Is] the man testifying against his neighbour a false testimony.

¹⁹Pagtiwala sa di tapat na tao sa panahon ng kabagabagan ay gaya ng baling ngipin, at ng nabaliang paa.

¹⁹A bad tooth, and a tottering foot, [Is] the confidence of the treacherous in a day of adversity.

²⁰Kung paano ang nangaagaw ng kasuutan sa panahong tagginaw, at kung paano ang suka sa sosa, gayon siyang umaawit ng mga awit sa mabigat na puso.

²⁰Whoso is taking away a garment in a cold day, [Is as] vinegar on nitre, And a singer of songs on a sad heart.

²¹Kung ang iyong kaaway ay magutom, bigyan mo siya ng pagkain na makakain; at kung siya'y mauhaw, bigyan mo siya ng tubig na maiinom:

²¹If he who is hating thee doth hunger, cause him to eat bread, And if he thirst, cause him to drink water.

²²Sapagka't ikaw ay magbubunton ng baga ng apoy sa kaniyang ulo, at gagantihin ka ng Panginoon.

²²For coals thou art putting on his head, And Jehovah giveth recompense to thee.

²³Ang hanging hilaga ay naglalabas ng ulan: gayon ang dilang maninirang puri ay nakagagalit.

²³A north wind bringeth forth rain, And a secret tongue — indignant faces.

²⁴Maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa kasama ng palaaway na babae sa maluwang na bahay.

²⁴Better to sit on a corner of a roof, Than [with] a woman of contentions, and a house of company.

²⁵Kung paano ang malamig na tubig sa uhaw na kaluluwa, gayon ang mga mabuting balita na mula sa malayong lupain.

²⁵[As] cold waters for a weary soul, So [is] a good report from a far country.

²⁶Kung paano ang malabong balon, at ang bukal na nalabusaw, gayon ang matuwid na tao na nagbigay daan sa harap ng masama.

²⁶A spring troubled, and a fountain corrupt, [Is] the righteous falling before the wicked.

²⁷Hindi mabuting kumain ng maraming pulot: gayon ang paghanap ng tao ng kanilang sariling kaluwalhatian, ay hindi kaluwalhatian.

²⁷The eating of much honey is not good, Nor a searching out of one`s own honour — honour.

²⁸Siyang hindi pumipigil ng kaniyang sariling diwa ay parang bayang nabagsak at walang kuta.

²⁸A city broken down without walls, [Is] a man without restraint over his spirit!