1Ang alak ay manunuya, ang matapang na alak ay manggugulo; at sinomang napaliligaw sa kaniya ay hindi pantas.
1O vinho é escarnecedor, e a bebida forte alvoroçadora; e todo aquele que neles errar não e sábio.
2Ang kakilabutan ng hari ay parang ungal ng leon: ang namumungkahi sa kaniya sa galit ay nagkakasala laban sa kaniyang sariling buhay.
2Como o bramido do leão é o terror do rei; quem o provoca a ira peca contra a sua própria vida.
3Karangalan sa tao ang magingat sa pakikipagkaalit: nguni't bawa't mangmang ay magiging palaaway.
3Honroso é para o homem o desviar-se de questões; mas todo insensato se entremete nelas.
4Ang tamad ay hindi magaararo dahil sa tagginaw; kaya't siya'y magpapalimos sa pagaani, at wala anoman.
4O preguiçoso não lavra no outono; pelo que mendigará na sega, e nada receberá.
5Payo sa puso ng tao ay parang malalim na tubig; nguni't iibigin ng taong naguunawa.
5Como águas profundas é o propósito no coração do homem; mas o homem inteligente o descobrirá.
6Maraming tao ay magtatanyag bawa't isa ng kaniyang sariling kagandahang-loob: nguni't sinong makakasumpong sa taong tapat?
6Muitos há que proclamam a sua própria bondade; mas o homem fiel, quem o achará?
7Ang ganap na tao na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, mapapalad ang kaniyang mga anak na susunod sa kaniya.
7O justo anda na sua integridade; bem-aventurados serão os seus filhos depois dele.
8Ang hari na nauupo sa luklukan ng kahatulan pinananabog ng kaniyang mga mata ang lahat na kasamaan.
8Assentando-se o rei no trono do juízo, com os seus olhos joeira a todo malfeitor.
9Sinong makapagsasabi, nilinis ko ang aking puso, ako'y dalisay sa aking kasalanan?
9Quem pode dizer: Purifiquei o meu coração, limpo estou de meu pecado?
10Mga iba't ibang panimbang, at mga iba't ibang takalan, kapuwa mga karumaldumal sa Panginoon.
10O peso fraudulento e a medida falsa são abominação ao Senhor, tanto uma como outra coisa.
11Ang bata man ay nagpapakilala sa kaniyang mga gawa, kung ang kaniyang gawa ay magiging malinis, at kung magiging matuwid.
11Até a criança se dá a conhecer pelas suas ações, se a sua conduta é pura e reta.
12Ang nakikinig na tainga, at ang nakakakitang mata, kapuwa ginawa ng Panginoon.
12O ouvido que ouve, e o olho que vê, o Senhor os fez a ambos.
13Huwag mong ibigin ang pagtulog, baka ka madukha; idilat mo ang iyong mga mata, at mabubusog ka ng tinapay.
13Não ames o sono, para que não empobreças; abre os teus olhos, e te fartarás de pão.
14Walang halaga, walang halaga, sabi ng mamimili: nguni't pagka nakalayo siya, naghahambog nga.
14Nada vale, nada vale, diz o comprador; mas, depois de retirar-se, então se gaba.
15May ginto, at saganang mga rubi: nguni't ang mga labi ng kaalaman ay mahalagang hiyas.
15Há ouro e abundância de pedras preciosas; mas os lábios do conhecimento são jóia de grande valor.
16Kunin mo ang kaniyang suot na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo ng sanla ang nananagot sa mga di kilala.
16Tira a roupa �quele que fica por fiador do estranho; e toma penhor daquele que se obriga por estrangeiros.
17Tinapay ng kasinungalingan ay matamis sa tao: nguni't pagkatapos ay mabubusog ang kaniyang bibig ng batong lapok.
17Suave é ao homem o pão da mentira; mas depois a sua boca se enche de pedrinhas.
18Bawa't panukala ay natatatag sa pamamagitan ng payo: at sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka.
18Os projetos se confirmam pelos conselhos; assim, pois, com prudencia faze a guerra.
19Ang yumayaong mapaghatid-dumapit ay naghahayag ng mga lihim: kaya't huwag kang makisalamuha sa kaniya na nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi.
19O que anda mexericando revela segredos; pelo que não te metas com quem muito abre os seus lábios.
20Siyang sumusumpa sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa salimuot na kadiliman.
20O que amaldiçoa a seu pai ou a sua mãe, apagar-se-lhe-á a sua lâmpada nas, mais densas trevas.
21Ang mana ay matatamong madali sa pasimula; nguni't ang wakas niyao'y hindi pagpapalain.
21A herança que no princípio é adquirida �s pressas, não será abençoada no seu fim.
22Huwag mong sabihin, ako'y gaganti ng kasamaan: maghintay ka sa Panginoon, at kaniyang ililigtas ka.
22Não digas: vingar-me-ei do mal; espera pelo Senhor e ele te livrará.
23Mga iba't ibang panimbang ay karumaldumal sa Panginoon; at ang sinungaling na timbangan ay hindi mabuti.
23Pesos fraudulentos são abomináveis ao Senhor; e balanças enganosas não são boas.
24Ang mga lakad ng tao ay sa Panginoon; paano ngang mauunawa ng tao ang kaniyang lakad?
24Os passos do homem são dirigidos pelo Senhor; como, pois, poderá o homem entender o seu caminho?
25Silo nga sa tao ang magsabi ng walang pakundangan, banal nga, at magsiyasat pagkatapos ng mga panata.
25Laço é para o homem dizer precipitadamente: É santo; e, feitos os votos, então refletir.
26Ang pantas na hari ay nagpapapanabog ng masama. At dinadala sa kanila ang gulong na panggiik.
26O rei sábio joeira os ímpios e faz girar sobre eles a roda.
27Ang diwa ng tao ay ilawan ng Panginoon, na sumisiyasat ng mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
27O espírito do homem é a lâmpada do Senhor, a qual esquadrinha todo o mais íntimo do coração.
28Kagandahang-loob at katotohanan ay nagpapalagi sa hari: at ang kaniyang luklukan ay inaalalayan ng kagandahang-loob.
28A benignidade e a verdade guardam o rei; e com a benignidade sustém ele o seu trono.
29Ang kaluwalhatian ng mga binata ay ang kanilang kalakasan: at ang kagandahan ng matanda ay ang ulong may uban.
29A glória dos jovens é a sua força; e a beleza dos velhos são as cãs.
30Ang mga latay na sumasakit ay lumilinis ng kasamaan: at ang mga hampas ay dinaramdam sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
30Os açoites que ferem purificam do mal; e as feridas penetram até o mais íntimo do corpo.