1Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
1Сердце царя – в руке Господа, как потоки вод: куда захочет, Оннаправляет его.
2Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
2Всякий путь человека прям в глазах его; но Господь взвешивает сердца.
3Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
3Соблюдение правды и правосудия более угодно Господу, нежели жертва.
4Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
4Гордость очей и надменность сердца, отличающие нечестивых, – грех.
5Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
5Помышления прилежного стремятся к изобилию, а всякий торопливый терпит лишение.
6Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
6Приобретение сокровища лживым языком – мимолетное дуновение ищущих смерти.
7Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
7Насилие нечестивых обрушится на них, потому что они отреклись соблюдать правду.
8Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
8Превратен путь человека развращенного; а кто чист, того действие прямо.
9Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
9Лучше жить в углу на кровле, нежели со сварливою женою в пространном доме.
10Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
10Душа нечестивого желает зла: не найдет милости в глазах его и друг его.
11Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
11Когда наказывается кощунник, простой делается мудрым; и когда вразумляется мудрый, то он приобретает знание.
12Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
12Праведник наблюдает за домом нечестивого: как повергаются нечестивые в несчастие.
13Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
13Кто затыкает ухо свое от вопля бедного, тот и сам будет вопить, – и не будет услышан.
14Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
14Подарок тайный тушит гнев, и дар в пазуху – сильную ярость.
15Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
15Соблюдение правосудия – радость для праведника и страх для делающих зло.
16Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
16Человек, сбившийся с пути разума, водворится в собрании мертвецов.
17Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
17Кто любит веселье, обеднеет; а кто любит вино и тук, не разбогатеет.
18Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
18Выкупом будет за праведного нечестивый и за прямодушного – лукавый.
19Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
19Лучше жить в земле пустынной, нежели с женою сварливою и сердитою.
20May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
20Вожделенное сокровище и тук – в доме мудрого; а глупый человекрасточает их.
21Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
21Соблюдающий правду и милость найдет жизнь, правду и славу.
22Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
22Мудрый входит в город сильных и ниспровергает крепость, на которуюони надеялись.
23Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
23Кто хранит уста свои и язык свой, тот хранит от бед душу свою.
24Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
24Надменный злодей – кощунник имя ему – действует в пылу гордости.
25Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
25Алчба ленивца убьет его, потому что руки его отказываются работать;
26May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
26всякий день он сильно алчет, а праведник дает и не жалеет.
27Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
27Жертва нечестивых – мерзость, особенно когда с лукавством приносят ее.
28Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
28Лжесвидетель погибнет; а человек, который говорит, что знает, будет говорить всегда.
29Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
29Человек нечестивый дерзок лицом своим, а праведный держит прямо путь свой.
30Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
30Нет мудрости, и нет разума, и нет совета вопреки Господу.
31Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.
31Коня приготовляют на день битвы, но победа – от Господа.