1Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.
1Доброе имя лучше большого богатства, и добрая слава лучше серебра и золота.
2Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.
2Богатый и бедный встречаются друг с другом: того и другого создалГосподь.
3Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.
3Благоразумный видит беду, и укрывается; анеопытные идут вперед, и наказываются.
4Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.
4За смирением следует страх Господень, богатство и слава и жизнь.
5Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.
5Терны и сети на пути коварного; кто бережет душу свою, удались от них.
6Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.
6Наставь юношу при начале пути его: он не уклонится от него, когда и состарится.
7Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.
7Богатый господствует над бедным, и должник делается рабомзаимодавца.
8Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.
8Сеющий неправду пожнет беду, и трости гнева его не станет.
9Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.
9Милосердый будет благословляем, потому что дает бедному от хлебасвоего.
10Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.
10Прогони кощунника, и удалится раздор, и прекратятся ссора и брань.
11Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.
11Кто любит чистоту сердца, у того приятность на устах, тому царь – друг.
12Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.
12Очи Господа охраняют знание, а слова законопреступника Онниспровергает.
13Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.
13Ленивец говорит: „лев на улице! посреди площади убьют меня!"
14Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.
14Глубокая пропасть – уста блудниц: на кого прогневается Господь,тот упадет туда.
15Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.
15Глупость привязалась к сердцу юноши, но исправительная розга удалит ее от него.
16Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.
16Кто обижает бедного, чтобы умножить свое богатство, и кто дает богатому, тот обеднеет.
17Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.
17Приклони ухо твое, и слушай слова мудрых, и сердце твое обрати к моему знанию;
18Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.
18потому что утешительно будет, если ты будешь хранить их в сердце твоем, и они будуттакже в устах твоих.
19Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.
19Чтобы упование твое было на Господа, я учу тебя и сегодня, и ты помни .
20Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;
20Не писал ли я тебе трижды в советах и наставлении,
21Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?
21чтобы научить тебя точным словам истины, дабы ты мог передавать слова истины посылающим тебя?
22Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:
22Не будь грабителем бедного, потому что он беден, и не притесняй несчастного у ворот,
23Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.
23потому что Господь вступится в дело их и исхитит душу у грабителей их.
24Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:
24Не дружись с гневливым и не сообщайся с человеком вспыльчивым,
25Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.
25чтобы не научиться путям его и не навлечь петли на душу твою.
26Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:
26Не будь из тех, которые дают руки и поручаются за долги:
27Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?
27если тебе нечем заплатить, то для чего доводить себя, чтобы взяли постель твою из-под тебя?
28Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.
28Не передвигай межи давней, которую провели отцы твои.
29Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.
29Видел ли ты человека проворного в своем деле? Он будет стоять перед царями, он не будет стоять перед простыми.