Tagalog 1905

Spanish: Reina Valera (1909)

Proverbs

30

1Ang mga salita ni Agur na anak ni Jache; ang sanggunian. Sinabi ng lalake kay Ithiel, kay Ithiel, at kay Ucal:
1PALABRAS de Agur, hijo de Jachê: La profecía que dijo el varón á Ithiel, á Ithiel y á Ucal.
2Tunay na ako'y hangal kay sa kaninoman, at walang kaunawaan ng isang tao:
2Ciertamente más rudo soy yo que ninguno, Ni tengo entendimiento de hombre.
3At hindi ako natuto ng karunungan, ni mayroon man ako ng kaalaman ng Banal.
3Yo ni aprendí sabiduría, Ni conozco la ciencia del Santo.
4Sino ang sumampa sa langit, at bumaba? Sino ang pumisan ng hangin sa kaniyang mga dakot? Sinong nagtali ng tubig sa kaniyang kasuutan? Sinong nagtatag ng lahat ng mga wakas ng lupa? Ano ang kaniyang pangalan, at ano ang pangalan ng kaniyang anak kung iyong nalalaman?
4¿Quién subió al cielo, y descendió? ¿Quién encerró los vientos en sus puños? ¿Quién ató las aguas en un paño? ¿Quién afirmó todos los términos de la tierra? ¿Cuál es su nombre, y el nombre de su hijo, si sabes?
5Bawa't salita ng Dios ay subok: siya'y kalasag sa kanila, na nanganganlong sa kaniya.
5Toda palabra de Dios es limpia: Es escudo á los que en él esperan.
6Huwag kang magdagdag sa kaniyang mga salita, baka kaniyang sawayin ka, at masunduan kang sinungaling.
6No añadas á sus palabras, porque no te reprenda, Y seas hallado mentiroso.
7Dalawang bagay ang hiniling ko sa iyo; huwag mong ipagkait sa akin bago ako mamatay.
7Dos cosas te he demandado; No me las niegues antes que muera.
8Ilayo mo sa akin ang walang kabuluhan at ang mga kasinungalingan: huwag mo akong bigyan ng kahit karalitaan o kayamanan man; pakanin mo ako ng pagkain na kailangan ko:
8Vanidad y palabra mentirosa aparta de mí. No me des pobreza ni riquezas; Manténme del pan que he menester;
9Baka ako'y mabusog, at magkaila sa iyo, at magsabi, sino ang Panginoon? O baka ako'y maging dukha, at magnakaw ako, at gumamit ng paglapastangan sa pangalan ng aking Dios.
9No sea que me harte, y te niegue, y diga, ¿Quién es Jehová? O no sea que siendo pobre, hurte, Y blasfeme el nombre de mi Dios.
10Huwag mong pawikaan ang alipin sa kaniyang panginoon, baka ka tungayawin niya, at ikaw ay maging salarin.
10No acuses al siervo ante su señor, Porque no te maldiga, y peques.
11May lahi na tumutungayaw sa kanilang ama. At hindi pinagpapala ang kanilang ina.
11Hay generación que maldice á su padre, Y á su madre no bendice.
12May lahi na malinis sa harap ng kanilang sariling mga mata, at gayon man ay hindi hugas sa kanilang karumihan.
12Hay generación limpia en su opinión, Si bien no se ha limpiado su inmundicia.
13May lahi, Oh pagka mapagmataas ng kanilang mga mata! At ang kanilang mga talukap-mata ay nangakataas.
13Hay generación cuyos ojos son altivos, Y cuyos párpados son alzados.
14May lahi na ang mga ngipin ay parang mga tabak, at ang kanilang mga bagang ay parang mga sundang, upang lamunin ang dukha mula sa lupa, at ang mapagkailangan sa gitna ng mga tao.
14Hay generación cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, Para devorar á los pobres de la tierra, y de entre los hombres á los menesterosos.
15Ang linga ay may dalawang anak, na sumisigaw, bigyan mo, bigyan mo. May tatlong bagay na kailan man ay hindi nasisiyahan, Oo, apat na hindi nagsasabi, siya na:
15La sanguijuela tiene dos hijas que se llaman, Trae, trae. Tres cosas hay que nunca se hartan; Aun la cuarta nunca dice, Basta:
16Ang Sheol; at ang baog na bahay-bata; ang lupa na hindi napapatiranguhaw ng tubig; at ang apoy na hindi nagsasabi, siya na.
16El sepulcro, y la matriz estéril, La tierra no harta de aguas, Y el fuego que jamás dice, Basta.
17Ang mata na tumutuya sa kaniyang ama, at humahamak ng pagsunod sa kaniyang ina, tutukain ito ng mga uwak sa libis, at kakanin ito ng mga inakay na aguila.
17El ojo que escarnece á su padre, Y menosprecia la enseñanza de la madre, Los cuervos lo saquen de la arroyada, Y tráguenlo los hijos del águila.
18May tatlong bagay na totoong kagilagilalas sa akin, Oo, apat na hindi ko nalalaman:
18Tres cosas me son ocultas; Aun tampoco sé la cuarta:
19Ang lipad ng aguila sa hangin; ang usad ng ahas sa ibabaw ng mga bato; ang lutang ng sasakyan sa gitna ng dagat; at ang lakad ng lalake na kasama ng isang dalaga.
19El rastro del águila en el aire; El rastro de la culebra sobre la peña; El rastro de la nave en medio de la mar; Y el rastro del hombre en la moza.
20Gayon ang lakad ng mangangalunyang babae; siya'y kumakain, at nagpapahid ng kaniyang bibig, at nagsasabi, hindi ako gumawa ng kasamaan.
20Tal es el rastro de la mujer adúltera: Come, y limpia su boca, Y dice: No he hecho maldad.
21Sa tatlong bagay ay nanginginig ang lupa, at sa apat na hindi niya madala:
21Por tres cosas se alborota la tierra, Y la cuarta no puede sufrir:
22Sa isang alipin, pagka naghahari; at sa isang mangmang, pagka nabubusog ng pagkain;
22Por el siervo cuando reinare; Y por el necio cuando se hartare de pan;
23Sa isang babaing nakayayamot, pagka nagaasawa; at sa isang aliping babae, na nagmamana sa kaniyang panginoong babae.
23Por la aborrecida cuando se casare; Y por la sierva cuando heredare á su señora.
24May apat na bagay na maliit sa lupa, nguni't lubhang mga pantas:
24Cuatro cosas son de las más pequeñas de la tierra, Y las mismas son más sabias que los sabios:
25Ang mga langgam ay bayang hindi matibay, gayon ma'y nagiimbak ng kanilang pagkain sa taginit;
25Las hormigas, pueblo no fuerte, Y en el verano preparan su comida;
26Ang mga koneho ay hayop na mahina, gayon ma'y nagsisigawa sila ng kanilang mga bahay sa malalaking bato;
26Los conejos, pueblo nada esforzado, Y ponen su casa en la piedra;
27Ang mga balang ay walang hari, gayon ma'y lumalabas silang lahat na pulupulutong;
27Las langostas, no tienen rey, Y salen todas acuadrilladas;
28Ang butiki ay tumatangan ng kaniyang mga kamay, gayon ma'y nasa mga bahay ng mga hari siya.
28La araña, ase con las manos, Y está en palacios de rey.
29May tatlong bagay na maganda sa kanilang lakad, Oo, apat na mainam sa lakad:
29Tres cosas hay de hermoso andar, Y la cuarta pasea muy bien:
30Ang leon na pinaka matapang sa mga hayop, at hindi humihiwalay ng dahil sa kanino man;
30El león, fuerte entre todos los animales, Que no torna atrás por nadie;
31Ang asong matulin; ang kambing na lalake rin naman: at ang hari na hindi malalabanan.
31El lebrel ceñido de lomos; asimismo el macho cabrío; Y un rey contra el cual ninguno se levanta.
32Kung ikaw ay gumagawa ng kamangmangan sa pagmamataas, o kung ikaw ay umisip ng kasamaan, ilagay mo ang iyong kamay sa iyong bibig.
32Si caiste, fué porque te enalteciste; Y si mal pensaste, Pon el dedo sobre la boca.
33Sapagka't sa pagbati sa gatas ay naglalabas ng mantekilya, at sa pagsungalngal sa ilong ay lumalabas ang dugo: Gayon ang pamumungkahi sa poot ay naglalabas ng kaalitan.
33Ciertamente el que exprime la leche, sacará manteca; Y el que recio se suena las narices, sacará sangre: Y el que provoca la ira, causará contienda.