1Dürüst yaşayan bir yoksul olmak,Yalancı bir akılsız olmaktan yeğdir.
1 Talka kaŋ goono ga dira nga cimi toonanta ra ga bisa me laalokoy kaŋ a go mo, saamo no.
2Bilgisiz heves işe yaramaz,Acelecilik insanı yanılgıya düşürür.
2 Koyne, a mana boori fundi se a ma goro bayray si. Woodin banda, boro kaŋ ga cahã nda nga ce, Hartayaŋ no a ga te.
3İnsanın ahmaklığı yaşamını yıkar,Yine de içinden RABbe öfkelenir.
3 Adam-ize saamotara no g'a fundo halaci a se, A bina mo goono ga guutu Rabbi gaa.
4Zenginlik dost üstüne dost kazandırır.Oysa yoksulun dostu onu yüzüstü bırakır.
4 Arzaka ga kande hangasin boobo, Amma talka wo, fayante no a go baa nga gorokasin se.
5Yalancı tanık cezasız kalmaz,Yalan soluyan kurtulamaz.
5 Tangari seedakoy si ciiti yana, Tangari ciiko mo si du faaba.
6Birçokları önemli kişinin gözüne girmekVe eli açık olanın dostu olmak ister.
6 Boro boobo ga gomni ŋwaaray nooyaŋ-boobo-koyo gaa, Boro kulu mo nooko coro no.
7Yoksulun akrabaları bile onu sevmezse,Dostlarının ondan uzak duracağı daha da kesindir.Ne kadar yalvarsa ona yaklaşmazlar.
7 Talka nya-izey kulu ga wang'a, Sanku fa binde a corey ga mooru a gaa. A g'i gana nda sanniyaŋ, amma i ban ka dira.
8Sağduyulu olan canını sever,Aklı izleyen bolluğa kavuşur.
8 Boro kaŋ du laakal ga ba nga fundo, Boro kaŋ na fahamay haggoy mo ga gomni gar.
9Yalancı tanık cezasız kalmaz,Yalan soluyan yok olur.
9 Tangari seedakoy si ciiti yana bo, Tangari ciiko mo ga halaci no.
10Akılsızın gösterişli bir yaşam sürmesi uygun değilse,Kölelerin önderlere egemen olmasıHiç uygun değildir.
10 Kaani goray mana hagu saamo se, Sanku fa binde bannya ma du koytaray dabarikooniyaŋ boŋ.
11Sağduyulu kişi sabırlıdır,Kusurları hoş görmesi ona onur kazandırır.
11 Boro laakalo ga naŋ a ma suuru nda bine tunay, Darza mo no a se a ma taali muray.
12Kralın öfkesi genç aslanın kükreyişine benzer,Lütfuysa otların üzerine düşen çiy gibidir.
12 Bonkooni futay ga hima muusu beeri daŋ futo dunduyaŋ, Amma a gomno ga hima subu tayo boŋ harandaŋ.
13Akılsız çocuk babasının başına beladır,Dırdır eden kadın sürekli damlayan su gibidir.
13 Ize kaŋ ga saamu wo masiiba no a baabo se, Wande sanni-boobo-koy mo ga hima danga mimisi duumi.
14Ev ve servet babadan mirastır,Ama sağduyulu kadın RABbin armağanıdır.
14 Windi nda arzaka ya tubu hari no za baabey do, Amma wande laakalkooni, Rabbi do no a ga fun.
15Tembellik insanı uyuşukluğa iter,Haylaz kişi de aç kalır.
15 Hawfunay ga konda boro hala jirbi tiŋo ra, Dirgaykom mo ga maa haray.
16Tanrı buyruğuna uyan canını korur,Gitmesi gereken yolları umursamayan ölür.
16 Boro kaŋ ga haggoy da lordi, Nga fundo no a goono ga haggoy, Amma boro kaŋ na saalay kaa nga fonda gaa ga bu.
17Yoksula acıyan kişi RABbe ödünç vermiş olur,Yaptığı iyilik için RAB onu ödüllendirir.
17 Boro kaŋ ga bakar alfukaarey se goono ga garaw daŋ Rabbi gaa, A g'a bana a se mo da nga gomno.
18Henüz umut varken çocuğunu eğit,Onun yıkımına neden olma.
18 Ma ni izo gooji, za kaŋ beeje go no, Ma si ni bine sinji a halaciyaŋo gaa.
19Huysuz insan cezasını çekmelidir.Onu bir kere kurtarsan da, hep aynı şeyi yapman gerekir.
19 Boro kaŋ bine tunyaŋ ga baa ga du a alhakko, Zama baa ni n'a kaa kambe tilas kala ni ma ye k'a te koyne.
20Öğüde kulak ver, terbiyeyi kabul et ki,Ömrünün kalan kısmı boyunca bilge olasın.
20 Ma maa saaware, ma dondonandiyaŋ ta, Zama ni ma te laakal hala ni jirbey bananta ra.
21İnsan yüreğinde çok şey tasarlar,Ama gerçekleşen, RABbin amacıdır.
21 Dabari boobo no boro bina ra, Amma Rabbi saawara, nga no ga tabbat.
22İnsandan istenen vefadır,Yoksul olmak yalancı olmaktan yeğdir.
22 Boro gomni hina me no i ga ba r'a, Talka mo bisa tangarikom.
23RAB korkusuDoygun ve dertsiz bir yaşama kavuşturur.
23 Rabbi humburkumay wo, Fundi do haray no a ga koy. Boro kaŋ gond'a ga jirbi wasa yaŋ ra, Masiiba mo si kaa a gaa.
24Tembel sahana daldırdığı eliniAğzına geri götürmek bile istemez.
24 Hawfuno ga nga kambe sufu hawru ra, Amma a si kond'a nga meyo do.
25Alaycıyı döversen bön kişi ibret alır,Akıllı kişiyi azarlarsan bilgisine bilgi katar.
25 Ma dondako kar, Boro kaŋ jaŋ fahamay mo ga laakal dondon. Ma deeni fahamante gaa, Nga mo ga faham da bayray.
26Babasına saldıran, annesini kovan çocuk,Ailesinin utancı ve yüzkarasıdır.
26 Boro kaŋ na nga baabo toonye ka nga nya gaaray wo ize kaŋ ga kande haawi no, Kayna candiko mo no.
27Oğlum, uyarılara kulağını tıkarsan,Bilgi kaynağı sözlerden saparsın.
27 Ay izo, da ni fay da dondonandiyaŋ hanganyaŋ, Ni ga kamba ka fay da bayray sanney.
28Niyeti bozuk tanık adaletle eğlenir,Kötülerin ağzı fesatla beslenir.
28 Seeda yaamo ga fooru nda cimi ciiti, Boro laaley me mo ga kungu nda laala.
29Alaycılar için ceza,Akılsızların sırtı için kötek hazırdır.
29 I ga ciitiyaŋ soola dondako se, Barzuyaŋ mo go no saamey banda daarey se.