Turkish

Zarma

Proverbs

3

1Oğlum, unutma öğrettiklerimi,Aklında tut buyruklarımı.
1 Ay izo, ma si dinya ay dondonandiyaŋey, Amma ma naŋ ni bina m'ay lordey gana.
2Çünkü bunlar ömrünü uzatacak,Yaşam yıllarını, esenliğini artıracaktır.
2 Zama i ga jirbiyaŋ da jiiriyaŋ da bine baani tonton ni fundo gaa.
3Sevgiyi, sadakati hiç yanından ayırma,Bağla onları boynuna,Yaz yüreğinin levhasına.
3 Suuji nda cimi ma si ni furu, Ni m'i sarku ni jinda gaa k'i hantum ni bina walhã boŋ.
4Böylece Tanrının ve insanların gözündeBeğeni ve saygınlık kazanacaksın.
4 Yaadin gaa no ni ga du gaakuri da fahamay hanno Irikoy da borey mo jine.
5RABbe güven bütün yüreğinle,Kendi aklına bel bağlama.
5 Ma de Rabbi gaa nda ni bina kulu, Ma si jeeri ni boŋ fahamay gaa.
6Yaptığın her işte RABbi an,O senin yolunu düze çıkarır.
6 Ni muraadey kulu ra ni m'a seeda, Nga mo ga ni fondey sasabandi.
7Kendini bilge biri olarak görme,RABden kork, kötülükten uzak dur.
7 Ma si ni boŋ guna sanda ni ya laakalkooni no, Ma humburu Rabbi ka fay da laala.
8Böylece bedenin sağlıkVe ferahlık bulur.
8 Woodin ga ciya baani ni fuuma gaa, Ni biriyey ra mo, londi taji no.
9Servetinle ve ürününün turfandasıylaRABbi onurlandır.
9 Ma Rabbi beerandi nda ni arzaka, Da ni boŋ-jina kulu.
10O zaman ambarların tıka basa dolar,Teknelerin yeni şarapla dolup taşar.
10 Yaadin gaa no ni barmey ga to da albarka. Ni kankamyaŋ nangey mo ga to da reyzin* hari taji hal a ma mun.
11Oğlum, RABbin terbiye edişini hafife alma,Onun azarlamasından usanma.
11 Ay izo, ma si donda Rabbi goojiyaŋo, Ma si wangu mo nd'a kaseetiyaŋo.
12Çünkü RAB, oğlundan hoşnut bir baba gibi,Sevdiğini azarlar.
12 Zama boro kaŋ Rabbi ga ba no a ga kaseeti, Danga mate kaŋ baaba ga te nga izo kaŋ a ga maa a kaani se.
13Bilgeliğe erişene,Aklı bulana ne mutlu!
13 Bine-kaani-koy no, boro kaŋ ga du laakal, Da boro kaŋ ga to fahamay gaa mo.
14Gümüş kazanmaktansa onu kazanmak daha iyidir.Onun yararı altından daha çoktur.
14 Zama a duure bisa nzarfu duure booriyaŋ, A riiba mo bisa wura hanno.
15Daha değerlidir mücevherden,Dileyeceğin hiçbir şey onunla kıyaslanamaz.
15 A nafa ga bisa tondi hiir'ize caadante yaŋ. Hay kulu kaŋ ni ga bini sinda haŋ kaŋ i ga kar a gaa.
16Sağ elinde uzun ömür,Sol elinde zenginlik ve onur vardır.
16 Aloomar kuuku go a kambe ŋwaari gaa, A kamba wow gaa mo arzaka nda beeray.
17Yolları sevinç yollarıdır,Evet, bütün yolları esenliğe çıkarır.
17 A fondey ya kaani fondoyaŋ no, A laawaley kulu mo baani no.
18Bilgelik yaşam ağacıdır ona sarılanlara,Ne mutlu ona sımsıkı tutunanlara!
18 A ga hima fundi tuuri borey kaŋ yaŋ n'a di se, Boro kaŋ go g'a gaay mo ya bine-kaani-koy no.
19RAB dünyanın temelini bilgelikle attı,Gökleri akıllıca yerleştirdi.
19 Laakal boŋ no Rabbi na ndunnya sinji, Fahamay boŋ mo no a na beene tabbatandi.
20Bilgisiyle enginler yarıldı,Bulutlar suyunu verdi.
20 A bayray boŋ mo no guusuyaŋey ceeri-ceeri, Beene mo na harandaŋ zumandi.
21Oğlum, sağlam öğüde, sağgörüye tutun.Sakın gözünü ayırma onlardan.
21 Ay izo, ma laakal kaŋ ga boori nda fayanka mo haggoy, Ma si naŋ i ma fun ni jine.
22Onlar sana yaşam verecekVe boynuna güzel bir süs olacak.
22 Yaadin gaa no i ga goro fundi ni biya se, Taalam no koyne ni jinda gaa.
23O zaman güvenlik içinde yol alırsın,Sendelemeden.
23 Waato din gaa no ni jina-koyyaŋ ga gana baani samay, Ni ca si kati mo.
24Korkusuzca yatar,Tatlı tatlı uyursun.
24 Waati kaŋ ni ga kani, ni si humburu, Haciika ni ga ni kaniyaŋ te, Ni jirbo mo ga kaan.
25Beklenmedik felaketten,Ya da kötülerin uğradığı yıkımdan korkma.
25 Ma si humburu gumo nda humburkumay hari kaŋ ga ni jirsi, Wala nda boro laaley hasaraw kaŋ ga kaa ni gaa.
26Çünkü senin güvencen RABdir,Tuzağa düşmekten seni O koruyacaktır.
26 Zama Rabbi ga ciya ni se deyaŋ hari, A ga ni ca haggoy hala i ma s'a di.
27Elinden geldikçe,İyiliğe hakkı olanlardan iyiliği esirgeme.
27 Ma si gomni ganji borey kaŋ yaŋ ga hima nd'a se, D'a go ni kamba dabari ra.
28Elinde varken komşuna,‹‹Bugün git, yarın gel, o zaman veririm›› deme.
28 Ma si ne ni gorokasin se: «Koy ka kaa suba, ay g'a no ni se,» A go mo, haro go ni kambe ra.
29Sana güvenerek yanında yaşayan komşunaKötülük tasarlama.
29 Ma si dabari laalo miila ni gorokasin boŋ, Za kaŋ a goono ga goro baani samay ni jarga.
30Sana kötülük etmemiş biriyleYok yere çekişme.
30 Ma si yanje da boro fo daliili kulu si, D'a mana hasaraw te ni se.
31Zorba kişiye imrenme,Onun yollarından hiçbirini seçme.
31 Ma si canse nda toonyante, Ma si baa afo suuban a muraadey ra.
32Çünkü RAB sapkınlardan tiksinir,Ama doğruların candan dostudur.
32 Zama siiriyankoy ya fanta hari no Rabbi se, Amma a gundo go adilante* banda.
33RAB kötülerin evini lanetler,Doğruların oturduğu yeriyse kutsar.
33 Rabbi laaliyaŋo go boro laaley windey ra, Amma a ga adilantey nangorayey albarkandi.
34RAB alaycılarla alay eder,Ama alçakgönüllülere lütfeder.
34 Haciika a ga donda donda-caray-koy, Amma a ga gomni no lalabukoy se.
35Bilge kişiler onuru miras alacak,Akılsızlara yalnız utanç kalacak.
35 Laakalkoy ga darza tubu, Amma saamey ga haawi beerandi.