Turkish

Zarma

Proverbs

4

1Çocuklarım, babanızın uyarılarına kulak verin.Dikkat edin ki anlayışlı olasınız.
1 Ay izey, wa maa baaba lordi*. Wa hangan zama araŋ ma fahamay bay.
2Çünkü size iyi ders veriyorum,Ayrılmayın öğrettiğimden.
2 Zama dondonandiyaŋ hanno no ay g'araŋ no. Araŋ ma si fay d'ay lordey.
3Ben bir çocukken babamın evinde,Annemin körpecik tek yavrusuyken,
3 Zama waato ay ya ize no kaŋ ga maa ay baaba se, Ize kwaaso mo ay nya se.
4Babam bana şunu öğretti:‹‹Söylediklerime yürekten sarıl,Buyruklarımı yerine getir ki yaşayasın.
4 Ay baaba n'ay dondonandi mo. A ne ay se: «Ni bina m'ay sanney wo gaay. Ni m'ay lordey gana, ka funa.»
5Bilgeliği ve aklı sahiplen,Söylediklerimi unutma, onlardan sapma.
5 Ma du laakal. Ma du fahamay. Ma si diny'a. Ma si fay d'ay me sanney ganayaŋ.
6Bilgelikten ayrılma, o seni korur.Sev onu, seni gözetir.
6 Ma s'a furu, nga mo ga ni hallasi. Ni ma ba r'a, nga mo ga ni haggoy.
7Bilgeliğe ilk adım onu sahiplenmektir.Bütün servetine mal olsa da akla sahip çık.
7 Laakal, nga no ga bisa hay kulu, Ma du laakal binde. Oho me, A banda da ni jin ka du a, ma du fahamay.
8Onu el üstünde tut, o da seni yüceltecek,Ona sarılırsan seni onurlandıracak.
8 M'a beerandi, a ga ni daŋ jina. A ga ni no darza waato kaŋ ni n'a ganday.
9Başına zarif bir çelenk,Görkemli bir taç giydirecektir.››
9 A ga te ni se gomni taalam ni boŋo gaa. A ga ni no koytaray fuula darzakoy.
10Dinle oğlum, sözlerimi benimse ki,Uzasın ömrün.
10 Ya ay izo, ma maa k'ay sanney ta, Ni fundo mo ga te aloomar.
11Seni bilgelik yolunda eğitir,Doğru yollara yöneltirim.
11 Ay na ni dondonandi laakal fondo ra. Ay na ni daŋ sasabandiyaŋ laawaley ra.
12Ayakların takılmadan yürür,Sürçmeden koşarsın.
12 Da ni ga dira, ni ce daara si kankam, Da ni ga zuru mo, ni si kati.
13Aldığın terbiyeye sarıl, bırakma,Onu uygula, çünkü odur yaşamın.
13 Ma gaabandi dondonandiyaŋ gaa hala a ma boori, Ma s'a taŋ, m'a haggoy, zama ni fundi nooya.
14Kötülerin yoluna ayak basma,Yürüme alçakların yolunda,
14 Ma si furo boro yaamey laawalo ra, Ma si dira boro laaley fonda ra.
15O yoldan sakın, yakınından bile geçme,Yönünü değiştirip geç.
15 Ma hibi ka fun a gaa, ma si gana noodin. Ni ma boŋ bare a gaa ka bisa.
16Çünkü kötülük etmedikçe uyuyamaz onlar,Uykuları kaçar saptırmadıkça birilerini.
16 Zama i si jirbi kala nd'i na hasaraw te jina. I ga te mo fasiya mo, Kala nd'i naŋ boro fo ma kati jina.
17Yedikleri ekmek kötülük,İçtikleri şarap zorbalık ürünüdür.
17 Zama laala ŋwaari no i ga ŋwa. I goono ga toonye baji haŋ.
18Oysa doğruların yolu şafak ışığı gibidir,Giderek öğle güneşinin parlaklığına erişir.
18 Amma adilante fonda ga hima mo boyaŋ cine, Kaŋ ga kaari kayna-kayna kala zaaro ma to.
19Kötülerin yoluysa zifiri karanlık gibidir,Neden tökezlediklerini bilmezler.
19 Boro laaley fonda ga hima kubay, I si bay haŋ kaŋ gaa no i ga kati.
20Oğlum, sözlerime dikkat et,Dediklerime kulak ver.
20 Ay izo, ma hangan ay sanney se, Ma ni hanga jeeri ay deda se.
21Aklından çıkmasın bunlar,Onları yüreğinde sakla.
21 I ma si gana ni jine, Ma haggoy d'ey ni bina bindo ra.
22Çünkü onları bulan için yaşam,Bedeni için şifadır bunlar.
22 Zama fundi no borey kaŋ ga du ey se, Baani no mo i gaahamey kulu se.
23Her şeyden önce de yüreğini koru,Çünkü yaşam ondan kaynaklanır.
23 Ma ni bina haggoy ka bisa hay kulu kaŋ ni ga haggoy, Zama a ra no fundi fondoyaŋ ga fun.
24Yalan çıkmasın ağzından,Uzak tut dudaklarını sapık sözlerden.
24 Ma me-ka-say ganandi ka kaa ni gaa. Meyey kaŋ yaŋ ga sanni yaamo ci ma moor'ey.
25Gözlerin hep ileriye baksın,Dosdoğru önüne!
25 Ni moy ma guna jina, Ni mo-kuurey mo ma jina guna.
26Gideceğin yolu düzle,O zaman bütün işlerin sağlam olur.
26 Ma ni cey laawalo sasabandi, Ni fondey kulu mo ga tabbat.
27Sapma sağa sola,Ayağını kötülükten uzak tut.
27 Ma si kamba kambe ŋwaari wala kambe wow haray, Ma ni ce ganandi ka fun laala do.