Turkish

Zarma

Proverbs

8

1Bilgelik çağırıyor,Akıl sesini yükseltiyor.
1 Laakal mana ce no? Fahamay mana nga jinda tunandi bo?
2Yol kenarındaki tepelerin başında,Yolların birleştiği yerde duruyor o.
2 Batamey ra da fondey bindo ra da fondey kubayyaŋ do a go ga kay.
3Kentin girişinde, kapıların yanında,Sesini yükseltiyor:
3 Da meyey gaa, nangey kaŋ borey ga furo kwaara ra, Da furoyaŋ meyey do, a go ga jinde sambu ka ne:
4‹‹Ey insanlar, size sesleniyorum,Çağrım insan soyunadır!
4 «Ya araŋ alborey, araŋ no ay go ga ce. Ay jinda mo go ga koy Adam-izey do haray.
5Ey bön kişiler, ihtiyatlı olmayı öğrenin;Sağduyulu olmayı öğrenin, ey akılsızlar!
5 Araŋ kaŋ sinda carmay, wa faham da laakal. Araŋ mo, saamey, wa goro nda bine kaŋ ga faham.
6Söylediğim yetkin sözleri dinleyin,Ağzımı doğruları söylemek için açarım.
6 Wa hanga jeeri ay se, Zama ay ga muraaduyaŋ kaŋ gonda beeray salaŋ. Ay meyo feeriyaŋ ya hari kaŋ ga saba no.
7Ağzım gerçeği duyurur,Çünkü dudaklarım kötülükten iğrenir.
7 Zama ay meyo ga cimi ci, Laala mo fanta hari no ay deena se.
8Ağzımdan çıkan her söz doğrudur,Yoktur eğri ya da sapık olanı.
8 Ay me sanney kulu, adilitaray ra no i go, Haŋ kaŋ ga siiri si no i ra, wala haŋ kaŋ si saba.
9Apaçıktır hepsi anlayana,Bilgiye erişen, doğruluğunu bilir onların.
9 Taray kwaaray no i go boro kaŋ ga faham se, I ga saba mo borey kaŋ ga du bayray se.
10Gümüş yerine terbiyeyi,Saf altın yerine bilgiyi edinin.
10 M'ay dondonandiyaŋey ta, manti nzarfu. Ma bayray ta ka bisa wura suubanante.
11Çünkü bilgelik mücevherden değerlidir,Dilediğin hiçbir şey onunla kıyaslanamaz.
11 Zama laakal boori nda tondi hiir'ize caadante yaŋ. Hay kulu kaŋ boro ga ba si kar a gaa.
12Ben bilgelik olarak ihtiyatı kendime konut edindim.Bilgi ve sağgörü bendedir.
12 Ay, Laakal, ay na haggoyyaŋ ciya ay nangoray. Ay du bayray da laakal kaŋ ga haggoy.
13RABden korkmak kötülükten nefret etmek demektir.Kibirden, küstahlıktan,Kötü yoldan, sapık ağızdan nefret ederim.
13 Rabbi humburkumay ga ti boro ma konna ilaalo. Boŋbeeray da fooma nda fondo laalo da me-ka-say, ay ga konn'ey.
14Öğüt ve sağlam karar bana özgüdür.Akıl ve güç kaynağı benim.
14 Saaware ya ay wane no, da laakal hanno. Ay ya fahamay no, ay gonda hina.
15Krallar sayemde egemenlik sürer,Hükümdarlar adil kurallar koyar.
15 Ay do no bonkooney ga may, Mayraykoyey mo ga ciiti dumbu.
16Önderler, adaletle yöneten soylularSayemde yönetirler.
16 Ay do no jine borey ga may, Ngey nda laabukoy kayney mo, Kaŋ yaŋ ga ti laabo cimi-ciiti-teekoy kulu.
17Beni sevenleri ben de severim,Gayretle arayan beni bulur.
17 Ay ga ba ay baakoy, Borey kaŋ yaŋ g'ay ceeci nda himma mo ga du ay.
18Zenginlik ve onur,Kalıcı değerler ve bolluk bendedir.
18 Duure nda beeray go ay banda, Oho, da arzaka kaŋ ga duumi da adilitaray mo.
19Meyvem altından, saf altından,Ürünüm seçme gümüşten daha iyidir.
19 Ay nafa ga bisa wura, Oho, a bisa wura hansante. Ay riiba mo bisa nzarfu suubanante.
20Doğruluk yolunda,Adaletin izinden yürürüm.
20 Ay ga dira adilitaray fondey ra da cimi ciiti laawaley bindo ra.
21Böylelikle, beni sevenleri servet sahibi yapar,Hazinelerini doldururum.
21 Zama borey kaŋ yaŋ ga ba ay, Ay ma naŋ i ma duure tubu, Ay m'i jisiri nangey toonandi.
22RAB yaratma işine başladığındaİlk beni yarattı,
22 Ay ya Rabbi wane no za a muraadey mana sintin, Za a goy sintinayey jine, doŋ waney.
23Dünya var olmadan önce,Ta başlangıçta, öncesizlikte yerimi aldım.
23 Za zamana kaŋ ga duumi jine, za sintina, Za ndunnya mana baa te no i n'ay sinji.
24Enginler yokken,Suları bol pınarlar yokken doğdum ben.
24 Za guusuyaŋey si no i n'ay fattandi, Za hari-moy kaŋ yaŋ harey ga baa si no.
25Dağlar daha oluşmadan,Tepeler belirmeden,RAB dünyayı, kırlarıVe dünyadaki toprağın zerresini yaratmadan doğdum.
25 Za tondey mana sinji, Za tudey jine no i n'ay fattandi.
27RAB gökleri yerine koyduğunda oradaydım,Engin denizleri ufukla çevirdiğinde,
26 Za a mana laabo da saajey te jina, Za a mana laabu baano sintina te ndunnya ra.
28Bulutları oluşturduğunda,Denizin kaynaklarını güçlendirdiğinde,
27 Alwaato kaŋ a na beeney soola, ay go no. Saaya kaŋ a na teeko moyduma windi sanda korbay cine.
29Sular buyruğundan öte geçmesinler diyeDenize sınır çizdiğinde,Dünyanın temellerini pekiştirdiğinde,
28 Saaya kaŋ a na beene batama gaabandi, Saaya kaŋ guusuyaŋey hari-moy te gaabi.
30Baş mimar olarak Onun yanındaydım.Gün be gün sevinçle dolup taştım,Huzurunda hep coştum.
29 Saaya kaŋ a na teeko hirro daŋ a se, Zama haro ma si a lordo daaru, Alwaato kaŋ a na ndunnya sinjiyaŋ jeero te.
31Onun dünyası mutluluğum,İnsanları sevincimdi.
30 Saaya din ay go a do, goni no goy ra. Zaari kulu ay ya a farhã hari no, Han kulu mo ay ga farhã a jine.
32Çocuklarım, şimdi beni dinleyin:Yolumu izleyenlere ne mutlu!
31 Ay ga farhã ndunnya ra kaŋ ga ti a wane, Ay kaani maayaŋo go Adam-izey do mo.
33Uyarılarımı dinleyin ve bilge kişiler olun,Görmezlikten gelmeyin onları.
32 Sohõ binde, ay izey, wa hanga jeeri ay se, Zama albarkante no borey kaŋ yaŋ ga haggoy d'ay fondey.
34Beni dinleyen,Her gün kapımı gözleyen,Kapımın eşiğinden ayrılmayan kişiye ne mutlu!
33 Wa maa dondonandiyaŋ. Araŋ ma te laakal, araŋ ma s'a muray mo.
35Çünkü beni bulan yaşam bulurVe RABbin beğenisini kazanır.
34 Albarkante no boro kaŋ ga maa ay se, Kaŋ zaari kulu a ga batu ay windi meyey bundey gaa.
36Beni gözardı edense kendine zarar verir,Benden nefret eden, ölümü seviyor demektir.››
35 Zama nga kaŋ ga du ay, fundi no a ga du, A ga du gaakuri Rabbi do mo.
36 Amma boro kaŋ ga zunubi te ay se, A goono ga nga fundo toonye. Boro kulu kaŋ ga konna ay, buuyaŋ no a ga ba.»