¹Every wise woman builds her house, but the foolish one tears it down with her own hands.

¹زن دانا خانۀ خود را آباد می کند، اما زن نادان با دست خود خانۀ خود را خراب می سازد.

²He who walks in his uprightness fears Yahweh, but he who is perverse in his ways despises him.

²کسانی که با صداقت رفتار می نمایند، از خداوند می ترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می کنند.

³The fool’s talk brings a rod to his back, but the lips of the wise protect them.

³پُر حرفی شخص احمق را به زحمت می اندازد، اما سخنان مرد دانا او را محافظت می کند.

⁴Where no oxen are, the crib is clean, but much increase is by the strength of the ox.

⁴اگر گاو نباشد، انبار از غله خالی می ماند، با نیرو و قوت گاو محصول فراوان به دست می آید.

⁵A truthful witness will not lie, but a false witness pours out lies.

⁵شاهد امین دروغ نمی گوید، اما از دهان شاهد غلط دروغ می بارد.

⁶A scoffer seeks wisdom, and doesn’t find it, but knowledge comes easily to a discerning person.

⁶کسی که همه چیز را مسخره می کند، هرگز نمی تواند، حکمت را بیابد، ولی شخص فهیم به آسانی آن را به دست می آورد.

⁷Stay away from a foolish man, for you won’t find knowledge on his lips.

⁷از مردم احمق دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.

⁸The wisdom of the prudent is to think about his way, but the folly of fools is deceit.

⁸حکمتِ شخص عاقل راهنمای او است، اما حماقتِ افراد احمق باعث گمراهی آن ها می شود.

⁹Fools mock at making atonement for sins, but among the upright there is good will.

⁹آدم های احمق از گناه کردن دست نمی کشند، اما اشخاص راستکار رضامندی خدا را می خواهند.

¹⁰The heart knows its own bitterness and joy; he will not share these with a stranger.

¹⁰تنها دل انسان است که تلخی او را احساس می کند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمی تواند شریک باشد.

¹¹The house of the wicked will be overthrown, but the tent of the upright will flourish.

¹¹خانۀ مردم بدکار خراب می شود، اما خیمۀ راستکاران وسعت می یابد.

¹²There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.

¹²راهی را که فکر می کنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.

¹³Even in laughter the heart may be sorrowful, and mirth may end in heaviness.

¹³خنده می تواند اندوه را پنهان کند، اما هنگامی که خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی می ماند.

¹⁴The unfaithful will be repaid for his own ways; likewise a good man will be rewarded for his ways.

¹⁴آدم خداناشناس نتیجۀ کار خود را می بیند و شخص نیک از ثمرۀ اعمال خود بهره می گیرد.

¹⁵A simple man believes everything, but the prudent man carefully considers his ways.

¹⁵آدم جاهل هر حرفی را باور می کند، اما شخص عاقل سنجیده رفتار می نماید.

¹⁶A wise man fears, and shuns evil, but the fool is hotheaded and reckless.

¹⁶شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می کند، ولی آدم نادان از روی غرور خود را به خطر می اندازد.

¹⁷He who is quick to become angry will commit folly, and a crafty man is hated.

¹⁷شخص تندخو کارهای احمقانه می کند و آدم حیله گر مورد نفرت قرار می گیرد.

¹⁸The simple inherit folly, but the prudent are crowned with knowledge.

¹⁸حماقت نصیب جاهلان می شود و حکمت نصیب عاقلان.

¹⁹The evil bow down before the good, and the wicked at the gates of the righteous.

¹⁹مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود می آورند و محتاج آن ها می شوند.

²⁰The poor person is shunned even by his own neighbor, but the rich person has many friends.

²⁰ثروتمندان دوستان زیاد دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه هایش تحقیر می کنند.

²¹He who despises his neighbor sins, but blessed is he who has pity on the poor.

²¹تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است. خوشا بحال کسی که بر آن ها ترحم کند.

²²Don’t they go astray who plot evil? But love and faithfulness belong to those who plan good.

²²کسانی که نقشه های پلید در سر می پرورانند، گمراه می شوند، اما آنهائی که نیت خوب دارند، مورد محبت و اعتماد قرار می گیرند.

²³In all hard work there is profit, but the talk of the lips leads only to poverty.

²³کسی که زحمت می کشد، منفعت عایدش می شود، اما شخصی که فقط حرف می زند، فقیر می گردد.

²⁴The crown of the wise is their riches, but the folly of fools crowns them with folly.

²⁴ثروت نصیب مردم دانا می شود، اما پاداش اشخاص احمق حماقت آن ها است.

²⁵A truthful witness saves souls, but a false witness is deceitful.

²⁵شاهد راستگو جان مردم را نجات می دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می کند.

²⁶In the fear of Yahweh is a secure fortress, and he will be a refuge for his children.

²⁶کسی که از خداوند می ترسد، تکیه گاه مستحکمی دارد و فرزندانش در امان می باشند.

²⁷The fear of Yahweh is a fountain of life, turning people from the snares of death.

²⁷خدا ترسی چشمۀ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه می دارد.

²⁸In the multitude of people is the king’s glory, but in the lack of people is the destruction of the prince.

²⁸عظمت یک پادشاه مربوط به تعداد مردمی است که بر آن ها حکومت می کند. پادشاه بدون رعیت نابود می شود.

²⁹He who is slow to anger has great understanding, but he who has a quick temper displays folly.

²⁹کسی که صبر و حوصله دارد، شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می زند.

³⁰The life of the body is a heart at peace, but envy rots the bones.

³⁰آرامش فکری به بدن سلامتی می بخشد، ولی حسادت استخوان را پوسیده می سازد.

³¹He who oppresses the poor shows contempt for his Maker, but he who is kind to the needy honors him.

³¹کسی که به فقرا ظلم می کند به آفرینندۀ آن ها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحم می نماید، به خدا احترام داشته است.

³²The wicked is brought down in his calamity, but in death, the righteous has a refuge.

³²مردم خدا شناس وقتی بمیرند، پناهگاهی می داشته باشند، اما گناهکاران بوسیلۀ گناهان خود شان تباه می شوند.

³³Wisdom rests in the heart of one who has understanding, and is even made known in the inward part of fools.

³³اشخاص فهمیده حکمت را در خود حفظ می کنند، ولی آدم های نادان از حکمت بهره ای ندارند.

³⁴Righteousness exalts a nation, but sin is a disgrace to any people.

³⁴صداقت مایۀ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوائی آن.پادشاه از خدمتگزاران دانا و کاردان خوشنود می شود، اما کسانی که بی شرمانه عمل می کنند، مورد غضب او قرار می گیرند.

³⁵The king’s favor is toward a servant who deals wisely, but his wrath is toward one who causes shame.

³⁵پادشاه از خدمتگزاران دانا و کاردان خوشنود می شود، اما کسانی که بی شرمانه عمل می کنند، مورد غضب او قرار می گیرند.