1Better is a dry morsel with quietness, than a house full of feasting with strife.
1خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه ای که در آن جنگ و دعوا باشد.
2A servant who deals wisely will rule over a son who causes shame, and shall have a part in the inheritance among the brothers.
2غلام دانا بر پسر شرور آقای خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می رسد، شریک خواهد شد.
3The refining pot is for silver, and the furnace for gold, but Yahweh tests the hearts.
3طلا و نقره را آتش می آزماید و دل انسان را خدا.
4An evildoer heeds wicked lips. A liar gives ear to a mischievous tongue.
4آدم بدکار از همنشینی با مردم بد لذت می برد و مرد دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.
5Whoever mocks the poor reproaches his Maker. He who is glad at calamity shall not be unpunished.
5مسخره کردن مردم فقیر به منزلۀ مسخره کردن خدائی است که آن ها را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران خوشحال می شوند، بی سزا نخواهند ماند.
6Children’s children are the crown of old men; the glory of children are their parents.
6تاج افتخارِ اشخاصِ پیر، نواسه های شان می باشند و تاج افتخار فرزندان، والدین شان.
7Arrogant speech isn’t fitting for a fool, much less do lying lips fit a prince.
7شخص نجیب هرگز دروغ نمی گوید و آدم احمق هرگز حرف با منطق بر زبان نمی آورد.
8A bribe is a precious stone in the eyes of him who gives it; wherever he turns, he prospers.
8بعضی مردم به این فکر هستند که رشوه معجزه می کند و آن ها را در هر کاری موفق می سازد.
9He who covers an offense promotes love; but he who repeats a matter separates best friends.
9کسی که تقصیر دیگران را می پوشاند، محبت ایجاد می کند، اما شخصی که آنرا آشکار می سازد، باعث جدائی دوستان می گردد.
10A rebuke enters deeper into one who has understanding than a hundred lashes into a fool.
10تأثیرِ یک ملامت به شخص فهیم بیشتر است از صد ضربۀ تازیانه به آدم احمق.
11An evil man seeks only rebellion; therefore a cruel messenger shall be sent against him.
11مردم بدکار فقط در فکر تمرد هستند، بنابراین، بشدت مجازات خواهند شد.
12Let a bear robbed of her cubs meet a man, rather than a fool in his folly.
12روبرو شدن با ماده خرسی که چوچه هایش را از او گرفته اند، بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.
13Whoever rewards evil for good, evil shall not depart from his house.
13اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه ات دور نخواهد شد.
14The beginning of strife is like breaching a dam, therefore stop contention before quarreling breaks out.
14شروع کردن دعوا مانند ایجادِ رخنه در سد آب است، به جر و بحث خاتمه بده پیش از آنکه به دعوا منجر شود.
15He who justifies the wicked, and he who condemns the righteous, both of them alike are an abomination to Yahweh.
15خداوند از کسانی که بیگناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می کند، متنفر است.
16Why is there money in the hand of a fool to buy wisdom, since he has no understanding?
16صرف پول برای آموزش شخص احمق بیفایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.
17A friend loves at all times; and a brother is born for adversity.
17دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می کند و اقارب برای کمک در هنگام مشکلات، تولد یافته اند.
18A man void of understanding strikes hands, and becomes collateral in the presence of his neighbor.
18تنها شخص بی عقل است که ضامن شخص دیگری می شود.
19He who loves disobedience loves strife. One who builds a high gate seeks destruction.
19شخص ستیزه جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی ببار می آورد.
20One who has a perverse heart doesn’t find prosperity, and one who has a deceitful tongue falls into trouble.
20شخص بد اندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.
21He who becomes the father of a fool grieves. The father of a fool has no joy.
21فرزند احمق مایۀ غم و غصۀ والدین خود می باشد.
22A cheerful heart makes good medicine, but a crushed spirit dries up the bones.
22خوشی دل مانند دوا شفا بخش است، اما روح پژمرده انسان را بیمار می کند.
23A wicked man receives a bribe in secret, to pervert the ways of justice.
23آدم بدکار پنهانی رشوه می گیرد و مانع اجرای عدالت می شود.
24Wisdom is before the face of one who has understanding, but the eyes of a fool wander to the ends of the earth.
24هدف مردم عاقل تحصیل حکمت است، اما شخص جاهل در زندگی هیچ هدفی ندارد.
25A foolish son brings grief to his father, and bitterness to her who bore him.
25فرزند احمق مایۀ غم و اندوه پدر و تلخکامی مادر است.
26Also to punish the righteous is not good, nor to flog officials for their integrity.
26مجازات کردن اشخاص بیگناه و جزا دادن مردم نجیب بخاطر صداقت شان کار درستی نیست.
27He who spares his words has knowledge. He who is even tempered is a man of understanding.
27شخص دانا کم حرف می زند و آدم عاقل آرام و صبور است.حتی شخص احمق هم اگر خاموش باشد و حرف نزند، او را دانا و فهمیده می شمارند.
28Even a fool, when he keeps silent, is counted wise. When he shuts his lips, he is thought to be discerning.
28حتی شخص احمق هم اگر خاموش باشد و حرف نزند، او را دانا و فهمیده می شمارند.