1The king’s heart is in Yahweh’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.
1دل پادشاه در دست خداوند است و او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد، هدایت می کند.
2Every way of a man is right in his own eyes, but Yahweh weighs the hearts.
2تمام کارهای انسان در نظر خودش درست است، اما انگیزه ها را خداوند می آزماید.
3To do righteousness and justice is more acceptable to Yahweh than sacrifice.
3عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانیها خداوند را خوشنود می سازد.
4A high look, and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.
4مردم بدکار در اختیار غرور و تکبر خود هستند و این شیوه گناه شمرده می شود.
5The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.
5نقشۀ با دقت انسان را توانگر می کند، اما عجله باعث فقر می شود.
6Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.
6ثروتی که از راه ناروا به دست می آید، هرگز دوام نمی کند. پس چرا باید در این راه خود را به خطر بیندازی؟
7The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.
7ظلم اشخاص بدکار که نمی خواهند راستی را بجا آورند، عاقبت بسوی خود شان باز می گردد و آن ها را نابود می کند.
8The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.
8راه شخص گناهکار کج است، اما آدم پاک در راه راستی قدم بر می دارد.
9It is better to dwell in the corner of the housetop, than to share a house with a contentious woman.
9سکونت در گوشۀ بام بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه جو در یک خانۀ مشترک.
10The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.
10شخص بدکار ظلم را دوست دارد و حتی همسایه اش از دست او در امان نیست.
11When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.
11جاهلان تا تنبیه شدن مردم مسخره کننده را نبینند، درس عبرت نمی گیرند، اما اشخاص دانا از شنیدن آنچه که به آن ها تعلیم داده می شود، چیزی می آموزند.
12The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.
12خدای عادل اعمال خانۀ مردم بدکار را می بیند و آن ها را واژگون کرده هلاک می سازد.
13Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.
13کسی که فریاد فقیران را نشنیده می گیرد، در روز تنگدستی خود هم فریادرسی نخواهد داشت.
14A gift in secret pacifies anger; and a bribe in the cloak, strong wrath.
14آتش خشم را می توان با دادن هدیۀ پنهانی خاموش کرد.
15It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.
15اجرای عدالت برای آدم راستکار نشاط بخش است، اما برای شخص بدکار مصیبت بار.
16The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the dead.
16مرگ در انتظار کسانی است که از راه راست منحرف می شوند.
17He who loves pleasure shall be a poor man. He who loves wine and oil shall not be rich.
17کسی که عیاشی را دوست دارد، فقیر می شود و شخص میگسار و خوشگذران هرگز ثروتمند نخواهد شد.
18The wicked is a ransom for the righteous; the treacherous for the upright.
18مردم بدکار در همان دامی که برای اشخاص راستکار نهاده اند، گرفتار می شوند.
19It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
19سکونت در بیابان بی آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه جو.
20There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man swallows it up.
20خانۀ شخص دانا از نعمت و ثروت پُر است، اما آدم نادان هر چه را به دست می آورد برباد می دهد.
21He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.
21راستکار و مهربان باش تا عمر شاد داشته باشی و از احترام و موفقیت برخوردار شوی.
22A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.
22یک شخص دانا می تواند شهر مردان باقدرت را تسخیر کند و قلعۀ اعتماد شان را فرو ریزد.
23Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
23هر که مواظب سخنان خود باشد، جان خود را از مصیبت ها نجات می دهد.
24The proud and haughty man, “scoffer” is his name; he works in the arrogance of pride.
24کسانی که دیگران را مسخره می کنند، مغرور و متکبر اند.
25The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.
25شخص تنبل که از کار کردن امتناع می کند، باعث هلاکت خود می شود.
26There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.
26او تمام روز در خواب و خیال بسر می برد، اما شخص راستکار سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی کند.
27The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he brings it with a wicked mind!
27قربانی های شریران مورد قبول نیستند، پس چند مرتبه زیادتر وقتی آنرا بخاطر بدی خود تقدیم کنند.
28A false witness will perish, and a man who listens speaks to eternity.
28شاهد دروغگو نابود خواهد شد، اما سخنان شخص صادق تا ابد باقی می مانند.
29A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.
29آدم بدکار خودسرانه عمل می کند، اما شخص راستکار جوانب امر را می سنجد.
30There is no wisdom nor understanding nor counsel against Yahweh.
30هیچ حکمت و بصیرت و نقشه ای نمی تواند علیه خداوند عمل کند.انسان اسپ را برای روز جنگ آماده می کند، اما پیروزی را خداوند می بخشد.
31The horse is prepared for the day of battle; but victory is with Yahweh.
31انسان اسپ را برای روز جنگ آماده می کند، اما پیروزی را خداوند می بخشد.