¹The king’s heart is in Yahweh’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.

¹ دل پادشاه در دست خداوند است و او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد، هدایت می‌کند.

²Every way of a man is right in his own eyes, but Yahweh weighs the hearts.

² تمام کارهای انسان در نظر خودش درست است، امّا انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

³To do righteousness and justice is more acceptable to Yahweh than sacrifice.

³ عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانی‌ها خداوند را خشنود می‌سازد.

⁴A high look, and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.

⁴ چشم مغرور و دل متکبّر، چراغ شرارت است و گناه محسوب می‌گردد.

⁵The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.

⁵ نقشهٔ با دقّت، انسان را توانگر می‌کند، امّا عجله باعث فقر می‌شود.

⁶Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.

⁶ ثروتی که از راه دروغگویی به دست می‌آید، همچون بخار به هوا می‌رود و باعث هلاکت می‌گردد.

⁷The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.

⁷ ظلم اشخاص بدکار آنها را نابود می‌کند، چون نمی‌خواهند از راستی پیروی کنند.

⁸The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.

⁸ راه شخص گناهکار کج است، امّا آدم پاک در راه راست قدم برمی‌دارد.

⁹It is better to dwell in the corner of the housetop, than to share a house with a contentious woman.

⁹ سکونت در گوشهٔ بام بهتر است از زندگی با زن ستیزه جو، در یک خانهٔ مشترک.

¹⁰The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.

¹⁰ شخص بدکار ظلم را دوست دارد و حتّی همسایه‌اش از دست او در امان نیست.

¹¹When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.

¹¹ وقتی مسخره‌کنندگان تنبیه می‌شوند، نادانان درس عبرت می‌گیرند، چون شخص دانا را نصیحت کنی، از آن پند می‌گیرد.

¹²The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.

¹² خدای عادل کارهای خانهٔ مردم بدکار را می‌بیند و آنها را واژگون کرده هلاک می‌سازد.

¹³Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.

¹³ کسی‌که فریاد فقیران را نشنیده می‌گیرد، فریاد او نیز در روز تنگدستی شنیده نخواهد شد.

¹⁴A gift in secret pacifies anger; and a bribe in the cloak, strong wrath.

¹⁴ آتش خشم را می‌توان با هدیهٔ پنهانی خاموش کرد، رشوه در خفا نیز غضب را فرو می‌نشاند.

¹⁵It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.

¹⁵ اجرای عدالت، درستکاران را شاد می‌سازد، امّا شریران را پریشان می‌گرداند.

¹⁶The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the dead.

¹⁶ مرگ در انتظار کسانی است که از راه راست منحرف می‌شوند.

¹⁷He who loves pleasure shall be a poor man. He who loves wine and oil shall not be rich.

¹⁷ کسی‌که عیاشی را دوست دارد، فقیر می‌شود و شخص میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد.

¹⁸The wicked is a ransom for the righteous; the treacherous for the upright.

¹⁸ مردم بدکار در همان دامی که برای اشخاص درستکار نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند.

¹⁹It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.

¹⁹ سکونت در بیابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه جو.

²⁰There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man swallows it up.

²⁰ خانهٔ شخص دانا پر از ناز و نعمت است، امّا نادان هرچه به دست می‌آورد، برباد می‌دهد.

²¹He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.

²¹ درستکار و مهربان باش تا عمر طولانی و با عزّت داشته باشی.

²²A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.

²² یک شخص دانا می‌تواند شهر مردان قوی را تسخیر کند و قلعهٔ اعتمادشان را فروریزد.

²³Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.

²³ هر که مواظب سخنان خود باشد، جان خود را از مصیبت نجات می‌دهد.

²⁴The proud and haughty man, “scoffer” is his name; he works in the arrogance of pride.

²⁴ کسانی‌که دیگران را مسخره می‌کنند، مغرور و متکبّرند.

²⁵The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.

²⁵ آرزوی شخص تنبل که از کار کردن خودداری می‌کند باعث هلاکت او می‌شود.

²⁶There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.

²⁶ او تمام روز در خواب و خیال به سر می‌برد، امّا شخص درستکار سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی‌کند.

²⁷The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he brings it with a wicked mind!

²⁷ خداوند از قربانی‌های مردم بدکار نفرت دارد، مخصوصاً اگر با نیّت بد تقدیم کنند.

²⁸A false witness will perish, and a man who listens speaks to eternity.

²⁸ شاهد دروغگو نابود خواهد شد، امّا سخنان شخص راستگو پذیرفته می‌شود.

²⁹A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.

²⁹ آدم بدکار بی‌پروا عمل می‌کند، امّا شخص درستکار جوانب امر را می‌سنجد.

³⁰There is no wisdom nor understanding nor counsel against Yahweh.

³⁰ هیچ حکمت و بصیرت و نقشه‌ای نمی‌تواند برضد خداوند عمل کند. انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، امّا پیروزی را خداوند می‌بخشد.

³¹The horse is prepared for the day of battle; but victory is with Yahweh.

³¹ انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، امّا پیروزی را خداوند می‌بخشد.