¹Doesn’t wisdom cry out? Doesn’t understanding raise her voice?

¹ حکمت شما را دعوت می‌کند و دانایی شما را به سوی خود می‌خواند.

²On the top of high places by the way, where the paths meet, she stands.

² در جاهای بلند، در کنار جاده‌‌ها و سر چهار راهها ایستاده است.

³Beside the gates, at the entry of the city, at the entry doors, she cries aloud:

³ او کنار دروازهٔ شهرها و در جلوی در خانه‌ها فریاد می‌زند.

⁴“To you men, I call! I send my voice to the sons of mankind.

⁴ ای تمام مردم روی زمین، من همهٔ شما را فرا می‌خوانم.

⁵You simple, understand prudence. You fools, be of an understanding heart.

⁵ اگر جاهل هستید، یاد بگیرید تا عاقل شوید. اگر نادان هستید، یاد بگیرید تا دانا شوید.

⁶Hear, for I will speak excellent things. The opening of my lips is for right things.

⁶ گوش بدهید چون سخنانم بسیار عالی و آنچه می‌گویم کاملاً درست است.

⁷For my mouth speaks truth. Wickedness is an abomination to my lips.

⁷ آنچه می‌گویم حقیقت دارد، زیرا از دروغ نفرت دارم.

⁸All the words of my mouth are in righteousness. There is nothing crooked or perverse in them.

⁸ هرچه می‌گویم حقیقت است و هیچ ناراستی و فریب در آن نیست.

⁹They are all plain to him who understands, right to those who find knowledge.

⁹ برای مردم دانا و فهمیده، کاملاً روشن و آشکار است.

¹⁰Receive my instruction rather than silver; knowledge rather than choice gold.

¹⁰ به جای پول، نصایح مرا انتخاب کنید و در عوض طلای ناب، عقل به ‌دست آورید.

¹¹For wisdom is better than rubies. All the things that may be desired can’t be compared to it.

¹¹ من حکمت هستم. ارزش من از جواهرات بیشتر است و هیچ چیزی در دنیا نیست که بتوانی آن را با من مقایسه کنی.

¹²“I, wisdom, have made prudence my dwelling. Find out knowledge and discretion.

¹² من حکمت هستم، عاقل و دانا می‌باشم.

¹³The fear of Yahweh is to hate evil. I hate pride, arrogance, the evil way, and the perverse mouth.

¹³ احترام به خداوند یعنی نفرت کردن از بدی. من از غرور و تکبّر، از راههای بد و زبان دروغگو نفرت دارم.

¹⁴Counsel and sound knowledge are mine. I have understanding and power.

¹⁴ حکمت و مشورت کامل نزد من است. من عاقل هستم؛ و قوی و استوار می‌باشم.

¹⁵By me kings reign, and princes decree justice.

¹⁵ پادشاهان را کمک می‌کنم تا سلطنت نمایند و فرمانروایان با کمک من، عادلانه فرمان می‌دهند.

¹⁶By me princes rule; nobles, and all the righteous rulers of the earth.

¹⁶ تمام حکمرانان جهان با کمک من حکمرانی می‌کنند. مردمان شریف و فرمانداران از من کمک می‌گیرند.

¹⁷I love those who love me. Those who seek me diligently will find me.

¹⁷ کسانی‌که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم و هر که مرا بجوید، مرا به ‌دست خواهد آورد.

¹⁸With me are riches, honor, enduring wealth, and prosperity.

¹⁸ ثروت و عزّت، سعادت و موفقیّت نزد من است

¹⁹My fruit is better than gold, yes, than fine gold; my yield than choice silver.

¹⁹ هر چیزی که به ‌وسیلهٔ من به دست آوری، از طلای ناب بهتر و از نقرهٔ خالص گرانبهاتر است.

²⁰I walk in the way of righteousness, in the midst of the paths of justice;

²⁰ راههای من عدالت و حقیقت است.

²¹That I may give wealth to those who love me. I fill their treasuries.

²¹ به کسانی‌که مرا دوست می‌دارند، ثروت می‌بخشم و انبارهای آنها را پر می‌کنم.

²²“Yahweh possessed me in the beginning of his work, before his deeds of old.

²² خداوند، در زمانهای خیلی قدیم، قبل از هر چیز مرا آفرید و من، اولین مخلوق خداوند هستم.

²³I was set up from everlasting, from the beginning, before the earth existed.

²³ من از روز اول آفریده شدم. در ابتدا، پیش از آن که جهان آفریده شود.

²⁴When there were no depths, I was brought forth, when there were no springs abounding with water.

²⁴ قبل از اقیانوسها به دنیا آمدم، قبل از آنکه چشمه‌های آب به وجود آیند.

²⁵Before the mountains were settled in place, before the hills, I was brought forth;

²⁵ قبل از کوهها متولّد شدم؛ پیش از اینکه تپّه‌ها به وجود آیند.

²⁶while as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the beginning of the dust of the world.

²⁶ قبل از اینکه خداوند، زمین و صحراها و حتّی ذرات خاک زمین را خلق کند، من وجود داشتم.

²⁷When he established the heavens, I was there; when he set a circle on the surface of the deep,

²⁷ وقتی‌که او آسمان را خلق می‌کرد، و افق را در اطراف اقیانوسها می‌گسترانید، من آنجا بودم.

²⁸when he established the clouds above, when the springs of the deep became strong,

²⁸ وقتی‌که او ابرها را در آسمان، و چشمه‌ها را در اعماق زمین قرار می‌داد،

²⁹when he gave to the sea its boundary, that the waters should not violate his commandment, when he marked out the foundations of the earth;

²⁹ زمانی که حدود دریاها را معیّن می‌کرد تا آبها از حدود خود تجاوز نکنند و زمانی که زمین را بنیاد می‌نهاد، من نزد او بودم.

³⁰then I was the craftsman by his side. I was a delight day by day, always rejoicing before him,

³⁰ من مانند یک معمار در حضور او و منبع شادی روزانه‌اش بودم. پیوسته در نزد او شادی می‌کردم،

³¹Rejoicing in his whole world. My delight was with the sons of men.

³¹ و از جهان و از مردمش خشنود بودم.

³²“Now therefore, my sons, listen to me, for blessed are those who keep my ways.

³² حال ای جوانان گوش کنید: آنچه می‌گویم انجام دهید تا شادمان باشید.

³³Hear instruction, and be wise. Don’t refuse it.

³³ به آنچه آموختید توجّه داشته باشید. عاقل باشید و از آنها سرپیچی منمایید.

³⁴Blessed is the man who hears me, watching daily at my gates, waiting at my door posts.

³⁴ کسانی‌که به سخنان من گوش می‌دهند، و کسانی‌که هر روز در مقابل خانهٔ من می‌ایستند و بیرون در انتظار می‌کشند، خوشحال خواهند شد.

³⁵For whoever finds me, finds life, and will obtain favor from Yahweh.

³⁵ کسی‌که مرا به دست می‌آورد، زندگی حقیقی را پیدا می‌کند و خداوند از او خشنود خواهد شد. کسی‌که مرا به دست نمی‌آورد، به خودش صدمه می‌زند. کسی‌که از من نفرت دارد، مرگ را دوست می‌دارد.

³⁶But he who sins against me wrongs his own soul. All those who hate me love death.”

³⁶ کسی‌که مرا به دست نمی‌آورد، به خودش صدمه می‌زند. کسی‌که از من نفرت دارد، مرگ را دوست می‌دارد.