1The king’s heart is in Yahweh’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.
1Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
2Every way of a man is right in his own eyes, but Yahweh weighs the hearts.
2Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
3To do righteousness and justice is more acceptable to Yahweh than sacrifice.
3Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
4A high look, and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.
4Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
5The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.
5Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
6Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.
6Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
7The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.
7Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
8The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.
8Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
9It is better to dwell in the corner of the housetop, than to share a house with a contentious woman.
9Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
10The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.
10Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
11When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.
11Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
12The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.
12Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
13Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.
13Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
14A gift in secret pacifies anger; and a bribe in the cloak, strong wrath.
14Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
15It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.
15Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
16The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the dead.
16Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
17He who loves pleasure shall be a poor man. He who loves wine and oil shall not be rich.
17Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
18The wicked is a ransom for the righteous; the treacherous for the upright.
18Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
19It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
19Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
20There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man swallows it up.
20May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
21He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.
21Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
22A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.
22Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
23Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
23Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
24The proud and haughty man, “scoffer” is his name; he works in the arrogance of pride.
24Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
25The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.
25Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
26There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.
26May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
27The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he brings it with a wicked mind!
27Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
28A false witness will perish, and a man who listens speaks to eternity.
28Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
29A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.
29Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
30There is no wisdom nor understanding nor counsel against Yahweh.
30Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
31The horse is prepared for the day of battle; but victory is with Yahweh.
31Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.