1 Gannaaw loolu Boroom bi tànn na yeneen juróom-ñaar-fukki taalibe ak ñaar, yebal leen, ñu ànd ñaar ak ñaar, jiituji ko ca dëkk yépp ak ca bérab yépp, ya mu naroon a dem moom ci boppam.
1差遣七十二人
2 Mu ne leen: «Ngóob mi yaatu na, waaye liggéeykat yi barewuñu. Ñaanleen nag Boroom ngóob mi, mu yebal ay liggéeykat, ñu góob toolam.
2耶稣对他们说：“庄稼多，工人少，所以你们应当求庄稼的主，派工人出去收他的庄稼。
3 Demleen! Maa ngi leen di yónni, mel ni ay mbote ci biir ay bukki.
3你们去吧！我差你们去，如同羊羔进入狼群。
4 Buleen yor xaalis walla mbuus walla ay dàll. Buleen nuyu kenn ci yoon wi.
4不要带钱囊，不要带口袋，不要带鞋，不要在路上问候人。
5 «Kër gu ngeen man a dugg, nangeen jëkk ne: “Na jàmm wàcc ci kër gi.”
5无论进哪一家，先说：‘愿平安归与这家！’
6 Bu fa nitu jàmm nekkee, seen yéene dina ko indil jàmm. Lu ko moy, seen yéene dina dellusi ci yéen.
6那里若有配得平安的人（“配得平安的人”原文作“平安之子”），你们的平安就必临到他，不然，就归给你们。
7 Dal-leen ca kër googa, tey lekk ak a naan lu ñu leen di jox, ndaxte liggéeykat yelloo na jot peyam. Buleen dem nag kër ak kër.
7你们要住在那家，吃喝他们所供给的，因为作工的理当得工资；不必从这家搬到那家。
8 «Dëkk bu ngeen man a dugg, te waa dëkk ba teeru leen, lu ñu leen jox, lekkleen ko.
8无论进哪一城，人若接待你们，摆上什么，就吃什么。
9 Nangeen wéral jaragi dëkk ba, te ngeen ne leen: “Nguuru Yàlla jegesi na leen.”
9要医治城中的病人，对他们宣讲：‘ 神的国临近你们了。’
10 Waaye bu ngeen duggee ci dëkk te teeruwuñu leen, demleen ca mbedd ya te ne leen:
10无论进哪一城，人若不接待你们，你们就出来到街上，说：
11 “Seen pëndu dëkk, bi taq ci sunuy tànk sax, noo ngi koy faxas, ngir seede leen seen réer. Waaye nag xamleen ne, nguuru Yàlla jegesi na.”
11‘连你们城里那粘在我们脚上的尘土，我们也要当着你们擦去。虽然这样，你们应该知道： 神的国临近了！’
12 Maa ngi leen koy wax, bu bés baa, waa Sodom ñooy tane dëkk boobu.
12我告诉你们，当那日，所多玛所受的，比那城所受的还轻呢。
13 «Dingeen torox, yéen waa Korasin ak waa Betsayda, ndaxte kéemaan yi ma def ci yéen, bu ñu leen defoon ci dëkku Tir walla ci dëkku Sidon, kon tuub nañu seeni bàkkaar bu yàgg, xëppoo dóom, sol saaku.
13责备不肯悔改的城（太11:21-23）“哥拉逊啊，你有祸了！伯赛大啊，你有祸了！因为在你们那里行过的神迹，如果行在推罗和西顿，他们早已披麻蒙灰，坐在地上悔改了。
14 Moona ca bés pénc ba, Tir ak Sidon ñoo leen di tane.
14在审判的时候，推罗和西顿所受的，比你们所受的还轻呢。
15 Te yaw dëkku Kapernawum, ndax dees na la yékkati bu kawe? Déedéet, dees na la daane bu suufe.
15还有你，迦百农啊！你会被高举到天上吗？你必降到阴间。
16 «Ku leen déglu, déglu na ma; ku leen bañ, bañ na ma. Te ku ma bañ, bañ na ki ma yónni.»
16听从你们的，就是听从我；弃绝你们的，就是弃绝我；弃绝我的，就是弃绝那差我来的。”
17 Juróom-ñaar-fukki taalibe yi ak ñaar dellusi, fees ak mbég te naan: «Boroom bi, rab yi sax déggal nañu nu ndax sa tur.»
17七十二人回来那七十二个人欢欢喜喜地回来，说：“主啊，因你的名，连鬼也服了我们。”
18 Yeesu ne leen: «Maa ngi doon séen Seytaane wàcce asamaan ni safaras melax.
18耶稣说：“我看见撒但，像闪电一样从天坠落。
19 Gis ngeen, jox naa leen sañ-sañu joggi ci jaan yi ak ci jiit yi, daan dooley bañaale bi, te dara du leen man a gaañ.
19我已经给你们权柄，去践踏蛇和蝎子，胜过仇敌的一切能力。绝对没有什么能伤害你们了。
20 Moona li leen rab yi déggal, bumu tax ngeen bég, waaye bégleen ndax li ñu bind seen tur ci asamaan.»
20然而不要因为鬼服了你们就欢喜，却要因为你们的名字记录在天上而欢喜。”
21 Ca saa soosu Xel mu Sell mi feesal Yeesu ak mbég, mu daldi ne: «Yaw Baay bi, Boroom asamaan ak suuf, maa ngi lay sant ci li nga nëbb yëf yii ñi am xam-xam ak ñi am xel, te xamal leen gune yi. Waaw Baay bi, ndaxte looloo la neex.»
21耶稣欢乐赞美天父（太11:25-27，13:16-17）就在这时候，耶稣因圣灵而欢乐，说：“父啊，天地的主，我赞美你，因为你把这些事向智慧和聪明的人隐藏起来，却向婴孩显明。父啊，是的，这就是你的美意。
22 Yeesu teg ca ne: «Sama Baay jébbal na ma lépp, te kenn mënul a xam, man Doom ji, maay kan, ku dul Baay bi; kenn mënul a xam it kan mooy Baay bi, ku dul man Doom ji, ak ku ma ko bëgg a xamal.»
22我父已经把一切交给我；除了父没有人知道子是谁，除了子和子所愿意启示的人，也没有人知道父是谁。”
23 Gannaaw bi mu waxee loolu, Yeesu walbatiku ca taalibe ya ne leen ñoom rekk: «Ñi seeni bët di gis li ngeen di gis, am nañu mbég.
23耶稣转过身来，悄悄地对门徒说：“看见你们所看见的，那眼睛有福了！
24 Ndaxte maa ngi leen koy wax, yonent yu bare ak buur yu bare bëggoon nañoo gis li ngeen di gis, waaye gisuñu ko, te dégg li ngeen di dégg, waaye dégguñu ko.»
24我告诉你们，曾经有许多先知和君王，想看你们所看见的，却没有看到；想听你们所听见的，却没有听到。”
25 Noonu benn xutbakat daldi jóg, ngir fexee fiir Yeesu ne ko: «Kilifa gi, lan laa war a def, ba am dund gu dul jeex?»
25好撒玛利亚人的比喻（太22:34-40；可12:28-31）有一个律法师起来试探耶稣，说：“老师，我应该作什么，才可以承受永生呢？”
26 Yeesu ne ko: «Lu ñu bind ci yoonu Musaa? Lan nga ciy jàng?»
26耶稣对他说：“律法上写的是什么？你怎么念的呢？”
27 Nit ka ne ko: « “Nanga bëgg Yàlla sa Boroom ak sa xol bépp ak sa bakkan bépp, sa kàttan gépp ak sa xel mépp,” te it: “Nanga bëgg sa moroom, ni nga bëgge sa bopp.”»
27他回答：“你要全心、全性、全力、全意爱主你的 神，并且要爱邻舍如同自己。”
28 Yeesu ne ko nag: «Li nga wax dëgg la. Boo defee loolu, dinga dund ba fàww.»
28耶稣说：“你答得对，你这样行，就必得生命。”
29 Waaye xutbakat ba bëggoon a am aw lay, ne Yeesu: «Kan mooy sama moroom nag?»
29那人想证明自己有理，就对耶稣说：“谁是我的邻舍呢？”
30 Yeesu tontu ko ne: «Dafa amoon nit ku jóge woon Yerusalem, jëm Yeriko. Ay sàcc dogale ko, futti ko, dóor ko ba muy bëgg a dee, dem bàyyi ko fa.
30耶稣回答：“有一个人从耶路撒冷下耶利哥去，落在强盗手中。他们剥去他的衣服，把他打得半死，撇下他一个人就走了。
31 Faf ab saraxalekat jaar ca yoon wa, séen nit ka, teggi.
31正好有一个祭司，从那条路下来，看见他，就从旁边走过去了。
32 Benn waay it bu soqikoo ci giiru Lewi, aw ca bérab booba, séen waa ja, teggi.
32又有一个利未人，来到那里，看见他，也照样从旁边走过去了。
33 Waaye benn waay bu dëkk Samari bu doon tukki, ñëw ba jege waa ja, gis ko, yërëm ko.
33只有一个撒玛利亚人，旅行来到他那里，看见了，就动了怜悯的心，
34 Noonu mu ñëw, diw ko diwlin ak biiñ ngir faj gaañu-gaañu ya, bandaas ko. Gannaaw loolu mu teg ko ci mbaamam, yóbbu ko ci fanaanukaay, di ko topptoo.
34上前用油和酒倒在他的伤处，包裹好了，把他扶上自己的牲口，带他到客店里照顾他。
35 Bi bët setee, mu génne ñaari poseti xaalis, jox ko boroom kër ga ne ko: “Nanga topptoo nit kooku. Bés bu ma fi jaaraatee, dinaa la fey, man ci sama bopp, lépp loo ci dolli ci xaalis.”»
35第二天，他拿出两个银币交给店主，说：‘请你照顾他，额外的开支，我回来的时候必还给你。’
36 Yeesu teg ca ne: «Lu ciy sa xalaat? Kan ci ñett ñooñu moo jëfe ni kuy jëf jëme ci moroomam, ba ñu gisee nit, ka sàcc ya dogale woon?»
36你想，这三个人，谁是那个落在强盗手中的人的邻舍呢？”
37 Xutbakat ba tontu ko ne: «Xanaa ki ko won yërmandeem.» Yeesu ne ko nag: «Demal tey def ni moom.»
37他说：“是那怜悯他的。”耶稣说：“你去，照样作吧。”
38 Bi Yeesu ak ay taalibeem nekkee ci yoon wi, mu dugg ci benn dëkk, fekk fa jigéen ju tudd Màrt, ganale ko.
38马大和马利亚他们走路的时候，耶稣进了一个村庄。有一个名叫马大的女人，接他到家里。
39 Màrt nag amoon rakk ju tudd Maryaama, ma nga toog ci tànki Boroom bi, di déglu ay kàddoom.
39她有一个妹妹，名叫马利亚，坐在主的脚前听道。
40 Fekk Màrt jàpp lool ca waañ wa. Noonu mu ñëw ci wetu Yeesu ne ko: «Boroom bi, doo ci wax dara, boo gisee sama rakk ji bàyyi ma ak liggéey bi yépp? Ne ko mu jàpple ma.»
40马大被许多要作的事，弄得心烦意乱，就上前来，说：“主啊，我妹妹让我一个人侍候，你不理吗？请吩咐她来帮助我。”
41 Boroom bi tontu ko ne: «Màrt, Màrt, yu baree ngi fees sa xol, nga am ay téq-téq ndax loolu.
41主回答她：“马大，马大，你为许多事操心忙碌，
42 Moona de, lenn rekk a am solo. Maryaama dafa tànn cér bi gën, te kenn du ko nangu ci moom.»
42但是最需要的只有一件，马利亚已经选择了那上好的分，是不能从她夺去的。”