1 Mu ne leen ati: «Ci dëgg maa ngi leen koy wax, am na ñi fi taxaw, ñoo xam ne duñu dee, te gisuñu nguuru Yàlla ñëw ak doole.»
1耶稣又对他们说：“我实在告诉你们，站在这里的，有人在没有尝过死味以前，必定看见 神的国带着能力降临。”
2 Juróom-benni fan gannaaw gi, Yeesu àndoon na ak Piyeer, Saag ak Yowaana, mu yóbbu leen ñoom rekk fu wéet ci tund wu kawe lool. Foofa jëmmam soppiku ci seen kanam;
2在山上改变形象（太17:1-13；路9:28-36）过了六天，耶稣带着彼得、雅各、约翰，领他们悄悄地上了高山，在他们面前改变了形象。
3 ay yéreem di ray-rayi, weex tàll, te fóotukatu àddina mënu leen weexale nii.
3他的衣服闪耀发光，极其洁白，地上漂布的没有能漂得这样白的。
4 Noonu ñu gis yonenti Yàlla Iliyas ak Musaa, di wax ak Yeesu.
4又有以利亚和摩西向他们显现，并且跟耶稣谈话。
5 Piyeer daldi ne Yeesu: «Kilifa gi, bég nanu ci sunu teew fii; nanu defar ñetti mbaar, benn yaw, benn Musaa ak benn Iliyas.»
5彼得对耶稣说：“拉比，我们在这里真好！我们可以搭三个帐棚，一个为你，一个为摩西，一个为以利亚。”
6 Fekk xamul lu muy wax, ndaxte tiitaange jàpp na leen ñoom ñett ñépp.
6彼得不知道该说什么才好，因为他们都非常害怕。
7 Noonu niir muur leen, te baat jibe ca niir wa naan: «Kii mooy sama Doom ji ma bëgg, ci moom laa ame bànneex; dégluleen ko.»
7有一片云彩来，笼罩他们，又有声音从云中出来：“这是我的爱子，你们要听他。”
8 Ci saa si taalibe yi xool, waaye gisatuñu kenn, ku dul Yeesu rekk.
8门徒立刻周围观看，再也看不见别的人，只见耶稣单独和他们在一起。
9 Bi loolu amee ñu wàcc ca tund wa. Bi muy wàcc nag, Yeesu sant leen ne: «Buleen nettali kenn li ngeen gis, ba kera Doomu nit ki dekki na.»
9他们下山的时候，耶稣吩咐他们，人子从死人中复活之前，不要把所看见的告诉人。
10 Ñu téye wax jooju ci seen biir, di sotteente xel, ba xam lu ndekkite looluy tekki.
10门徒把这句话记在心里，又彼此讨论从死人中复活是什么意思。
11 Noonu taalibe yi laaj Yeesu: «Lu tax xutbakat yi di naan, Iliyas moo war a jëkk a ñëw?»
11他们就问耶稣：“经学家为什么说以利亚必须先来呢？”
12 Yeesu ne leen: «Waaw, Iliyas dina jëkk a ñëw, jubbanti lépp. Waaye itam lu tax bind nañu ne, Doomu nit ki war na sonn lu bare, ñu xeeb ko, dëddu ko.
12耶稣说：“以利亚固然要先来复兴一切，但圣经为什么又记载人子要受许多苦，被人藐视呢？
13 Waaye maa ngi leen di wax ne, Iliyas ñëw na, te def nañu ko la leen neex, ni ko Mbind mi waxe.»
13其实我告诉你们，以利亚已经来了，他们却任意待他，正如经上指着他所说的。”
14 Bi nga xamee ne Yeesu ñëw na, ba jege taalibe yi, mu gis mbooloo mu bare wër leen, te ay xutbakat di werante ak ñoom.
14治好癫痫病的小孩（太17:14-21；路9:37-42）他们回到门徒那里，看见一大群人围着他们，又有经学家和他们辩论。
15 Naka la mbooloo mi gis Yeesu, ñu waaru, daldi daw nuyu ko.
15众人看见了耶稣，都很惊奇，就跑上前去向他问安。
16 Noonu Yeesu laaj leen: «Ci lan ngeen di werante ak ñoom?»
16他问他们：“你们和他们辩论什么？”
17 Kenn ci mbooloo mi tontu ko ne: «Kilifa gi, rab jàpp na sama doom, ba luuloo ko. Saa su ko jàppee, daf koy daaneel ci suuf, gémmiñ gi di fuur, muy yéyu, ne jàdd. Ñaan naa say taalibe, ñu dàq ko, waaye mënuñu ko.»
17群众当中有一个回答他：“老师，我把我的儿子带到你这里来，他被哑巴鬼附着。
19 Yeesu ne leen: «Yéen niti jamono jii, yéen ñi gëmadi, ba kañ laa war a nekk ak yéen, ba kañ laa leen war a muñal? Indil-leen ma xale bi.»
18无论在哪里，鬼抓住他，把他摔倒，他就口吐白沫，咬牙切齿，浑身僵硬。我请你的门徒把鬼赶出去，他们却办不到。”
20 Ñu indil ko ko. Bi xale bi gisee Yeesu nag, rab wi sayloo ko ci saa si, mu daanu ci suuf, di xalangu, gémmiñ giy fuur.
19耶稣回答他们：“唉！不信的世代啊！我跟你们在一起到几时呢？我要忍受你们到几时呢？把他带到我这里来吧。”
21 Yeesu laaj baay bi: «Lii kañ la ko dal?» Baay bi ne ko: «Li dale ci nguneem.
20他们就把孩子带到他跟前。那鬼一见耶稣，就立刻使孩子抽了一阵疯，倒在地上，流着唾沫打滚。
22 Léeg-léeg rab wi bëmëx ko ci safara, léeg-léeg mu bëmëx ko ci ndox, ngir rey ko. Soo ko manee, yërëm nu te xettali nu.»
21耶稣问他父亲：“这事临到他有多久了？”他说：“从小就是这样。
23 Yeesu tontu ko: «Nga ne: “Soo ko manee,” ku gëm man na lépp.»
22鬼常常把他扔在火里水中，要毁灭他。如果你能作什么，求你可怜我们，帮助我们。”
24 Ci saa si baayu xale bi wax ci kaw naan: «Gëm naa, dàqal ma sama ngëmadi.»
23耶稣对他说：“‘如果你能’（“如果你能”有些抄本作“你若能信”）──对于信的人，什么都能！”
25 Yeesu gis nag ne, mbooloo maa ngi daw, wërsi ko, mu daldi gëdd rab wi nag ne ko: «Génnal ci moom, yaw rab wu luu te tëx, te bu ko jàppaat; wax naa la ko.»
24孩子的父亲立刻喊着说：“我信！但我的信心不够，求你帮助我。”
26 Noonu rab wa daldi yuuxu, sayloo xale bi, génn. Xale bi ne nemm, mel ni ku dee, ba tax ñu bare ne: «Dee na.»
25耶稣看见群众围拢了来，就斥责那污鬼说：“聋哑的鬼，我吩咐你从他身上出来，不要再进去。”
27 Waaye Yeesu jàpp loxoom, jógloo ko, xale bi daldi taxaw.
26那鬼大声喊叫，使孩子重重地抽了一阵疯，就出来了。孩子好像死了一样，所以许多人都说：“他死了！”
28 Bi Yeesu duggee ci kër gi, taalibe yi laaj ko ci pegg: «Lu tax mënunu ko woon a dàq?»
27但耶稣拉着他的手，扶他起来，他就站起来了。
29 Yeesu tontu leen ne: «Yu mel ni yii, ñaan ci Yàlla rekk a leen di dàq.»
28耶稣进了屋子，门徒私下问他说：“为什么我们不能把那污鬼赶出去呢？”
30 Bi loolu amee ñu jóge fa, jaar ci diiwaanu Galile, Yeesu bëggul kenn yég ko.
29耶稣对他们说：“这一类的鬼，非用祷告是赶不出去的。”
31 Ndaxte muy jàngal taalibe yi ne leen: «Dees na jébbal Doomu nit ki ci loxoy nit, te dinañu ko rey, mu dekki ci ñetti fan.»
30第二次预言受难及复活（太17:22-23；路9:43-45）他们从那里出去，经过加利利，耶稣不想让人知道，
32 Waaye taalibe yi xamuñu lu wax joojuy tekki, te ñemewuñu ko koo laaj.
31因为他正在教导门徒。他又对他们说：“人子将要被交在人的手里，他们要杀害他，死后三天他要复活。”
33 Bi nga xamee ne egg nañu dëkku Kapernawum, te dugg ci kër gi, Yeesu laaj leen ne: «Lu ngeen doon waxtaane ci yoon wi?»
32门徒不明白这话，又不敢问他。
34 Waaye ñu ne cell, ndaxte ñu ngi fa doon werante, ba xam ku gën a màgg ci ñoom.
33门徒争论谁最大（太18:1-5；路9:46-48）他们来到迦百农。在屋里的时候，耶稣问他们：“你们在路上争论什么？”
35 Noonu Yeesu toog, woo fukki taalibe ya ak ñaar ne leen: «Ku bëgg a jiitu, na topp ci gannaaw ñépp te nekk surgab ñépp.»
34门徒一声不响，因为他们在路上彼此争论谁为大。
36 Bi ko Yeesu waxee, mu jël xale, indi ko ci biir géew gi, ba noppi leewu ko naan:
35耶稣坐下，叫十二门徒来，对他们说：“谁想为首，就该作众人中最末的一个，作众人的仆人。”
37 «Ku nangu xale bu mel ni bii ci sama tur, man mii nga nangu; te ku ma nangu, du man mii sax nga nangu waaye ki ma yónni.»
36于是拉过一个小孩子来，叫他站在门徒中间，又把他抱起来，对他们说：
38 Bi loolu amee Yowaana ne ko: «Kilifa gi, danoo gis nit kuy dàq ay rab ci sa tur, nu tere ko ko, ndax li mu bokkul ci nun.»
37“凡因我的名接待一个这样的小孩子的，就是接待我；凡接待我的，不是接待我，而是接待那差我来的。”
39 Waaye Yeesu tontu ko: «Buleen ko tere, ndaxte kenn mënul a def kéemaan ci sama tur, ba noppi di ma xarab.
38反对与赞成（路9:49-50）约翰对耶稣说：“老师，我们看见有一个人奉你的名赶鬼，就禁止他，因为他不跟从我们。”
40 Ku nu sotul, far na ak nun.
39耶稣说：“不要禁止他，因为没有人能奉我的名行了神迹，又立刻毁谤我。
41 Ci dëgg maa ngi leen koy wax, koo xam ne kii may na leen kaasu ndox rekk, ndax yéena ngi bokk ci man Kirist, kooku du ñàkk yoolam mukk.
40不反对我们的，就是赞成我们的。
42 «Waaye ku yóbbe bàkkaar kenn ci ñi gën a tuuti ñi ma gëm, li gën ci moom, moo di ñu takk doj wu réy ci baatam, sànni ko ci géej.
41无论谁因你们有属基督的名分，给你们一杯水喝的，我实在告诉你们，他决不会失掉赏赐。
43 Boo xamee ne sa loxo mu ngi lay yóbbe bàkkaar, dagg ko. Ndaxte ñàkk loxo te tàbbi ci dund gu wóor gi, moo gën ci yaw, nga am ñaari loxo te tàbbi ci safara su dul fey mukk.
42坚拒犯罪（太18:6-9；路17:1-2）“如果有人使一个信我的小弟兄犯罪，倒不如在他的颈项上拴一块大磨石投在海里。
45 Te bu la sa tànk di yóbbe bàkkaar, dagg ko. Nga lafañ te tàbbi ci dund gu wóor gi moo gën, nga am ñaari tànk, ñu sànni la ci safara.
43如果你的一只手使你犯罪，就把它砍下来。你身体残废进永生，总比有两只手下到地狱，进入那不灭的火里好得多。
47 Te bu la sa bët di yóbbe bàkkaar, luqi ko. Nga patt te dugg ci nguuru Yàlla, moo gën ci yaw, nga am ñaari bët, ñu sànni la ci safara.
44（有些抄本有第44节：“在那里虫是不死的，火是不灭的。”）
48 Foofa:“Sax ya duñu dee mukk,te safara sa du fey.”
45如果你的一只脚使你犯罪，就把它砍下来。你瘸腿进永生，总比你有两只脚而被丢在地狱里好得多。
49 Ñépp safara lañu leen di xorome.
46（有些抄本有第46节：“在那里虫是不死的，火是不灭的。”）
50 Xorom lu baax la, waaye bu sàppee, nan lañu koy delloo cafkaam? Amleen xorom te ngeen jàmmoo.»
47如果你的一只眼睛使你犯罪，就把它挖出来。你只有一只眼睛进 神的国，总比你有两只眼睛而被丢在地狱里好得多，
49每一个人必被火当盐来腌。（有些抄本在此有“各祭物必用盐来腌”一句；也有些抄本只有附注的一句，而没有正文的一句）
50盐是好的，但如果失了味，可以用什么使它再咸呢？你们自己里面应当有盐，彼此和睦。”